1Initium Evangelii Jesu Christi, Filii Dei. 2Sicut scriptum est in Isaia propheta:
Ecce ego mitto angelum meum ante faciem tuam,
qui præparabit viam tuam ante te.
3Vox clamantis in deserto:
Parate viam Domini, rectas facite semitas ejus.
4Fuit Joannes in deserto baptizans, et prædicans baptismum pœnitentiæ in remissionem peccatorum. 5Et egrediebatur ad eum omnis Judææ regio, et Jerosolymitæ universi, et baptizabantur ab illo in Jordanis flumine, confitentes peccata sua. 6Et erat Joannes vestitus pilis cameli, et zona pellicea circa lumbos ejus, et locustas et mel silvestre edebat. 7Et prædicabat dicens: Venit fortior me post me, cujus non sum dignus procumbens solvere corrigiam calceamentorum ejus. 8Ego baptizavi vos aqua, ille vero baptizabit vos Spiritu Sancto.
9Et factum est: in diebus illis venit Jesus a Nazareth Galilææ: et baptizatus est a Joanne in Jordane. 10Et statim ascendens de aqua, vidit cælos apertos, et Spiritum tamquam columbam descendentem, et manentem in ipso. 11Et vox facta est de cælis: Tu es Filius meus dilectus, in te complacui.
12Et statim Spiritus expulit eum in desertum. 13Et erat in deserto quadraginta diebus, et quadraginta noctibus: et tentabatur a Satana: eratque cum bestiis, et angeli ministrabant illi.
14Postquam autem traditus est Joannes, venit Jesus in Galilæam, prædicans Evangelium regni Dei, 15et dicens: Quoniam impletum est tempus, et appropinquavit regnum Dei: pœnitemini, et credite Evangelio. 16Et præteriens secus mare Galilææ, vidit Simonem, et Andream fratrem ejus, mittentes retia in mare (erant enim piscatores), 17et dixit eis Jesus: Venite post me, et faciam vos fieri piscatores hominum. 18Et protinus relictis retibus, secuti sunt eum. 19Et progressus inde pusillum, vidit Jacobum Zebedæi, et Joannem fratrem ejus, et ipsos componentes retia in navi: 20et statim vocavit illos. Et relicto patre suo Zebedæo in navi cum mercenariis, secuti sunt eum.
21Et ingrediuntur Capharnaum: et statim sabbatis ingressus in synagogam, docebat eos. 22Et stupebant super doctrina ejus: erat enim docens eos quasi potestatem habens, et non sicut scribæ. 23Et erat in synagoga eorum homo in spiritu immundo: et exclamavit, 24dicens: Quid nobis et tibi, Jesu Nazarene? venisti perdere nos? scio qui sis, Sanctus Dei. 25Et comminatus est ei Jesus, dicens: Obmutesce, et exi de homine. 26Et discerpens eum spiritus immundus, et exclamans voce magna, exiit ab eo. 27Et mirati sunt omnes, ita ut conquirerent inter se dicentes: Quidnam est hoc? quænam doctrina hæc nova? quia in potestate etiam spiritibus immundis imperat, et obediunt ei. 28Et processit rumor ejus statim in omnem regionem Galilææ.
29Et protinus egredientes de synagoga, venerunt in domum Simonis et Andreæ, cum Jacobo et Joanne. 30Decumbebat autem socrus Simonis febricitans: et statim dicunt ei de illa. 31Et accedens elevavit eam, apprehensa manu ejus: et continuo dimisit eam febris, et ministrabat eis.
32Vespere autem facto cum occidisset sol, afferebant ad eum omnes male habentes, et dæmonia habentes: 33et erat omnis civitas congregata ad januam. 34Et curavit multos, qui vexabantur variis languoribus, et dæmonia multa ejiciebat, et non sinebat ea loqui, quoniam sciebant eum.
35Et diluculo valde surgens, egressus abiit in desertum locum, ibique orabat. 36Et prosecutus est eum Simon, et qui cum illo erant. 37Et cum invenissent eum, dixerunt ei: Quia omnes quærunt te. 38Et ait illis: Eamus in proximos vicos, et civitates, ut et ibi prædicem: ad hoc enim veni. 39Et erat prædicans in synagogis eorum, et in omni Galilæa, et dæmonia ejiciens.
40Et venit ad eum leprosus deprecans eum: et genu flexo dixit ei: Si vis, potes me mundare. 41Jesus autem misertus ejus, extendit manum suam: et tangens eum, ait illi: Volo: mundare. 42Et cum dixisset, statim discessit ab eo lepra, et mundatus est. 43Et comminatus est ei, statimque ejecit illum, 44et dicit ei: Vide nemini dixeris: sed vade, ostende te principi sacerdotum, et offer pro emundatione tua, quæ præcepit Moyses in testimonium illis. 45At ille egressus cœpit prædicare, et diffamare sermonem, ita ut jam non posset manifeste introire in civitatem, sed foris in desertis locis esset, et conveniebant ad eum undique.
1Et iterum intravit Capharnaum post dies, 2et auditum est quod in domo esset, et convenerunt multi, ita ut non caperet neque ad januam, et loquebatur eis verbum. 3Et venerunt ad eum ferentes paralyticum, qui a quatuor portabatur. 4Et cum non possent offerre eum illi præ turba, nudaverunt tectum ubi erat: et patefacientes submiserunt grabatum in quo paralyticus jacebat. 5Cum autem vidisset Jesus fidem illorum, ait paralytico: Fili, dimittuntur tibi peccata tua. 6Erant autem illic quidam de scribis sedentes, et cogitantes in cordibus suis: 7Quid hic sic loquitur? blasphemat. Quis potest dimittere peccata, nisi solus Deus? 8Quo statim cognito Jesus spiritu suo, quia sic cogitarent intra se, dicit illis: Quid ista cogitatis in cordibus vestris? 9Quid est facilius dicere paralytico: Dimittuntur tibi peccata: an dicere: Surge, tolle grabatum tuum, et ambula? 10Ut autem sciatis quia Filius hominis habet potestatem in terra dimittendi peccata (ait paralytico), 11tibi dico: Surge, tolle grabatum tuum, et vade in domum tuam. 12Et statim surrexit ille: et, sublato grabato, abiit coram omnibus, ita ut mirarentur omnes, et honorificent Deum, dicentes: Quia numquam sic vidimus.
13Et egressus est rursus ad mare, omnisque turba veniebat ad eum, et docebat eos. 14Et cum præteriret, vidit Levi Alphæi sedentem ad telonium, et ait illi: Sequere me. Et surgens secutus est eum. 15Et factum est, cum accumberet in domo illius, multi publicani et peccatores simul discumbebant cum Jesu et discipulis ejus: erant enim multi, qui et sequebantur eum. 16Et scribæ et pharisæi videntes quia manducaret cum publicanis et peccatoribus, dicebant discipulis ejus: Quare cum publicanis et peccatoribus manducat et bibit Magister vester? 17Hoc audito Jesus ait illis: Non necesse habent sani medico, sed qui male habent: non enim veni vocare justos, sed peccatores. 18Et erant discipuli Joannis et pharisæi jejunantes: et veniunt, et dicunt illi: Quare discipuli Joannis et pharisæorum jejunant, tui autem discipuli non jejunant? 19Et ait illis Jesus: Numquid possunt filii nuptiarum, quamdiu sponsus cum illis est, jejunare? Quanto tempore habent secum sponsum, non possunt jejunare. 20Venient autem dies cum auferetur ab eis sponsus: et tunc jejunabunt in illis diebus. 21Nemo assumentum panni rudis assuit vestimento veteri: alioquin aufert supplementum novum a veteri, et major scissura fit. 22Et nemo mittit vinum novum in utres veteres: alioquin dirumpet vinum utres, et vinum effundetur, et utres peribunt: sed vinum novum in utres novos mitti debet.
23Et factum est iterum Dominus sabbatis ambularet per sata, et discipuli ejus cœperunt progredi, et vellere spicas. 24Pharisæi autem dicebant ei: Ecce, quid faciunt sabbatis quod non licet? 25Et ait illis: Numquam legistis quid fecerit David, quando necessitatem habuit, et esuriit ipse, et qui cum eo erant? 26quomodo introivit in domum Dei sub Abiathar principe sacerdotum, et panes propositionis manducavit, quos non licebat manducare, nisi sacerdotibus, et dedit eis qui cum eo erant? 27Et dicebat eis: Sabbatum propter hominem factum est, et non homo propter sabbatum. 28Itaque Dominus est Filius hominis, etiam sabbati.
1Et introivit iterum in synagogam: et erat ibi homo habens manum aridam. 2Et observabant eum, si sabbatis curaret, ut accusarent illum. 3Et ait homini habenti manum aridam: Surge in medium. 4Et dicit eis: Licet sabbatis benefacere, an male? animam salvam facere, an perdere? At illi tacebant. 5Et circumspiciens eos cum ira, contristatus super cæcitate cordis eorum, dicit homini: Extende manum tuam. Et extendit, et restituta est manus illi. 6Exeuntes autem pharisæi, statim cum Herodianis consilium faciebant adversus eum quomodo eum perderent.
7Jesus autem cum discipulis suis secessit ad mare: et multa turba a Galilæa et Judæa secuta est eum, 8et ab Jerosolymis, et ab Idumæa, et trans Jordanem: et qui circa Tyrum et Sidonem multitudo magna, audientes quæ faciebat, venerunt ad eum. 9Et dicit discipulis suis ut navicula sibi deserviret propter turbam, ne comprimerent eum: 10multos enim sanabat, ita ut irruerent in eum ut illum tangerent, quotquot habebant plagas. 11Et spiritus immundi, cum illum videbant, procidebant ei: et clamabant, dicentes: 12Tu es Filius Dei. Et vehementer comminabatur eis ne manifestarent illum.
13Et ascendens in montem vocavit ad se quos voluit ipse: et venerunt ad eum. 14Et fecit ut essent duodecim cum illo: et ut mitteret eos prædicare. 15Et dedit illis potestatem curandi infirmitates et ejiciendi dæmonia. 16Et imposuit Simoni nomen Petrus: 17et Jacobum Zebedæi, et Joannem fratrem Jacobi, et imposuit eis nomina Boanerges, quod est, Filii tonitrui: 18et Andræam, et Philippum, et Bartholomæum, et Matthæum, et Thomam, et Jacobum Alphæi, et Thaddæum, et Simonem Cananæum, 19et Judam Iscariotem, qui et tradidit illum.
20Et veniunt ad domum: et convenit iterum turba, ita ut non possent neque panem manducare. 21Et cum audissent sui, exierunt tenere eum: dicebant enim: Quoniam in furorem versus est. 22Et scribæ, qui ab Jerosolymis descenderant, dicebant: Quoniam Beelzebub habet, et quia in principe dæmoniorum ejicit dæmonia.
23Et convocatis eis in parabolis dicebat illis: Quomodo potest Satanas Satanam ejicere? 24Et si regnum in se dividatur, non potest regnum illud stare. 25Et si domus super semetipsam dispertiatur, non potest domus illa stare. 26Et si Satanas consurrexerit in semetipsum, dispertitus est, et non poterit stare, sed finem habet. 27Nemo potest vasa fortis ingressus in domum diripere, nisi prius fortem alliget, et tunc domum ejus diripiet. 28Amen dico vobis, quoniam omnia dimittentur filiis hominum peccata, et blasphemiæ quibus blasphemaverint: 29qui autem blasphemaverit in Spiritum Sanctum, non habebit remissionem in æternum, sed reus erit æterni delicti. 30Quoniam dicebant: Spiritum immundum habet.
31Et veniunt mater ejus et fratres: et foris stantes miserunt ad eum vocantes eum, 32et sedebat circa eum turba: et dicunt ei: Ecce mater tua et fratres tui foris quærunt te. 33Et respondens eis, ait: Quæ est mater mea et fratres mei? 34Et circumspiciens eos, qui in circuitu ejus sedebant, ait: Ecce mater mea et fratres mei. 35Qui enim fecerit voluntatem Dei, hic frater meus, et soror mea, et mater est.
1Et iterum cœpit docere ad mare: et congregata est ad eum turba multa, ita ut navim ascendens sederet in mari, et omnis turba circa mare super terram erat: 2et docebat eos in parabolis multa, et dicebat illis in doctrina sua: 3Audite: ecce exiit seminans ad seminandum. 4Et dum seminat, aliud cecidit circa viam, et venerunt volucres cæli, et comederunt illud. 5Aliud vero cecidit super petrosa, ubi non habuit terram multam: et statim exortum est, quoniam non habebat altitudinem terræ: 6et quando exortus est sol, exæstuavit: et eo quod non habebat radicem, exaruit. 7Et aliud cecidit in spinas: et ascenderunt spinæ, et suffocaverunt illud, et fructum non dedit. 8Et aliud cecidit in terram bonam: et dabat fructum ascendentem et crescentem, et afferebat unum triginta, unum sexaginta, et unum centum. 9Et dicebat: Qui habet aures audiendi, audiat. 10Et cum esset singularis, interrogaverunt eum hi qui cum eo erant duodecim, parabolam. 11Et dicebat eis: Vobis datum est nosse mysterium regni Dei: illis autem, qui foris sunt, in parabolis omnia fiunt: 12ut videntes videant, et non videant: et audientes audiant, et non intelligant: nequando convertantur, et dimittantur eis peccata.
13Et ait illis: Nescitis parabolam hanc? Et quomodo omnes parabolas cognoscetis? 14Qui seminat, verbum seminat. 15Hi autem sunt, qui circa viam, ubi seminatur verbum, et cum audierint, confestim venit Satanas, et aufert verbum, quod seminatum est in cordibus eorum. 16Et hi sunt similiter, qui super petrosa seminantur: qui cum audierint verbum, statim cum gaudio accipiunt illud: 17et non habent radicem in se, sed temporales sunt: deinde orta tribulatione et persecutione propter verbum, confestim scandalizantur. 18Et alii sunt qui in spinas seminantur: hi sunt qui verbum audiunt, 19et ærumnæ sæculi, et deceptio divitiarum, et circa reliqua concupiscentiæ introëuntes suffocant verbum, et sine fructu efficitur. 20Et hi sunt qui super terram bonam seminati sunt, qui audiunt verbum, et suscipiunt, et fructificant, unum triginta, unum sexaginta, et unum centum.
21Et dicebat illis: Numquid venit lucerna ut sub modo ponatur, aut sub lecto? nonne ut super candelabrum ponatur? 22Non est enim aliquid absconditum, quod non manifestetur: nec factum est occultum, sed ut in palam veniat. 23Si quis habet aures audiendi, audiat. 24Et dicebat illis: Videte quid audiatis. In qua mensura mensi fueritis, remetietur vobis, et adjicietur vobis. 25Qui enim habet, dabitur illi: et qui non habet, etiam quod habet auferetur ab eo.
26Et dicebat: Sic est regnum Dei, quemadmodum si homo jaciat sementem in terram, 27et dormiat, et exsurgat nocte et die, et semen germinet, et increscat dum nescit ille. 28Ultro enim terra fructificat, primum herbam, deinde spicam, deinde plenum frumentum in spica. 29Et cum produxerit fructus, statim mittit falcem, quoniam adest messis. 30Et dicebat: Cui assimilabimus regnum Dei? aut cui parabolæ comparabimus illud? 31Sicut granum sinapis, quod cum seminatum fuerit in terra, minus est omnibus seminibus, quæ sunt in terra: 32et cum seminatum fuerit, ascendit, et fit majus omnibus oleribus, et facit ramos magnos, ita ut possint sub umbra ejus aves cæli habitare. 33Et talibus multis parabolis loquebatur eis verbum, prout poterant audire: 34sine parabola autem non loquebatur eis: seorsum autem discipulis suis disserebat omnia.
35Et ait illis in illa die, cum sero esset factum: Transeamus contra. 36Et dimittentes turbam, assumunt eum ita ut erat in navi: et aliæ naves erant cum illo. 37Et facta est procella magna venti, et fluctus mittebat in navim, ita ut impleretur navis. 38Et erat ipse in puppi super cervical dormiens: et excitant eum, et dicunt illi: Magister, non ad te pertinet, quia perimus? 39Et exsurgens comminatus est vento, et dixit mari: Tace, obmutesce. Et cessavit ventus: et facta est tranquillitas magna. 40Et ait illis: Quid timidi estis? necdum habetis fidem? et timuerunt timore magno, et dicebant ad alterutrum: Quis, putas, est iste, quia et ventus et mare obediunt ei?
1Et venerunt trans fretum maris in regionem Gerasenorum. 2Et exeunti ei de navi, statim occurrit de monumentis homo in spiritu immundo, 3qui domicilium habebat in monumentis, et neque catenis jam quisquam poterat eum ligare: 4quoniam sæpe compedibus et catenis vinctus, dirupisset catenas, et compedes comminuisset, et nemo poterat eum domare: 5et semper die ac nocte in monumentis, et in montibus erat, clamans, et concidens se lapidibus. 6Videns autem Jesum a longe, cucurrit, et adoravit eum: 7et clamans voce magna dixit: Quid mihi et tibi, Jesu Fili Dei altissimi? adjuro te per Deum, ne me torqueas. 8Dicebat enim illi: Exi spiritus immunde ab homine. 9Et interrogabat eum: Quod tibi nomen est? Et dicit ei: Legio mihi nomen est, quia multi sumus. 10Et deprecabatur eum multum, ne se expelleret extra regionem. 11Erat autem ibi circa montem grex porcorum magnus, pascens. 12Et deprecabantur eum spiritus, dicentes: Mitte nos in porcos ut in eos introëamus. 13Et concessit eis statim Jesus. Et exeuntes spiritus immundi introierunt in porcos: et magno impetu grex præcipitatus est in mare ad duo millia, et suffocati sunt in mari. 14Qui autem pascebant eos, fugerunt, et nuntiaverunt in civitatem et in agros. Et egressi sunt videre quid esset factum: 15et veniunt ad Jesum: et vident illum qui a dæmonio vexabatur, sedentem, vestitum, et sanæ mentis, et timuerunt. 16Et narraverunt illis, qui viderant, qualiter factum esset ei qui dæmonium habuerat, et de porcis. 17Et rogare cœperunt eum ut discederet de finibus eorum. 18Cumque ascenderet navim, cœpit illum deprecari, qui a dæmonio vexatus fuerat, ut esset cum illo, 19et non admisit eum, sed ait illi: Vade in domum tuam ad tuos, et annuntia illis quanta tibi Dominus fecerit, et misertus sit tui. 20Et abiit, et cœpit prædicare in Decapoli, quanta sibi fecisset Jesus: et omnes mirabantur. 21Et cum transcendisset Jesus in navi rursum trans fretum, convenit turba multa ad eum, et erat circa mare.
22Et venit quidam de archisynagogis nomine Jairus, et videns eum procidit ad pedes ejus, 23et deprecabatur eum multum, dicens: Quoniam filia mea in extremis est, veni, impone manum super eam, ut salva sit, et vivat. 24Et abiit cum illo, et sequebatur eum turba multa, et comprimebant eum. 25Et mulier, quæ erat in profluvio sanguinis annis duodecim, 26et fuerat multa perpessa a compluribus medicis: et erogaverat omnia sua, nec quidquam profecerat, sed magis deterius habebat: 27cum audisset de Jesu, venit in turba retro, et tetigit vestimentum ejus: 28dicebat enim: Quia si vel vestimentum ejus tetigero, salva ero. 29Et confestim siccatus est fons sanguinis ejus: et sensit corpore quia sanata esset a plaga. 30Et statim Jesus in semetipso cognoscens virtutem quæ exierat de illo, conversus ad turbam, aiebat: Quis tetigit vestimenta mea? 31Et dicebant ei discipuli sui: Vides turbam comprimentem te, et dicis: Quis me tetigit? 32Et circumspiciebat videre eam, quæ hoc fecerat. 33Mulier vero timens et tremens, sciens quod factum esset in se, venit et procidit ante eum, et dixit ei omnem veritatem. 34Ille autem dixit ei: Filia, fides tua te salvam fecit: vade in pace, et esto sana a plaga tua. 35Adhuc eo loquente, veniunt ab archisynagogo, dicentes: Quia filia tua mortua est: quid ultra vexas magistrum? 36Jesus autem audito verbo quod dicebatur, ait archisynagogo: Noli timere: tantummodo crede. 37Et non admisit quemquam se sequi nisi Petrum, et Jacobum, et Joannem fratrem Jacobi. 38Et veniunt in domum archisynagogi, et videt tumultum, et flentes, et ejulantes multum. 39Et ingressus, ait illis: Quid turbamini, et ploratis? puella non est mortua, sed dormit. 40Et irridebant eum. Ipse vero ejectis omnibus assumit patrem, et matrem puellæ, et qui secum erant, et ingreditur ubi puella erat jacens. 41Et tenens manum puellæ, ait illi: Talitha cumi, quod est interpretatum: Puella (tibi dico), surge. 42Et confestim surrexit puella, et ambulabat: erat autem annorum duodecim: et obstupuerunt stupore magno. 43Et præcepit illis vehementer ut nemo id sciret: et dixit dari illi manducare.
1Et egressus inde, abiit in patriam suam: et sequebantur eum discipuli sui: 2et facto sabbato cœpit in synagoga docere: et multi audientes admirabantur in doctrina ejus, dicentes: Unde huic hæc omnia? et quæ est sapientia, quæ data est illi, et virtutes tales, quæ per manus ejus efficiuntur? 3Nonne hic est faber, filius Mariæ, frater Jacobi, et Joseph, et Judæ, et Simonis? nonne et sorores ejus hic nobiscum sunt? Et scandalizabantur in illo. 4Et dicebat illis Jesus: Quia non est propheta sine honore nisi in patria sua, et in domo sua, et in cognatione sua. 5Et non poterat ibi virtutem ullam facere, nisi paucos infirmos impositis manibus curavit: 6et mirabatur propter incredulitatem eorum, et circuibat castella in circuitu docens.
7Et vocavit duodecim: et cœpit eos mittere binos, et dabat illis potestatem spirituum immundorum. 8Et præcepit eis ne quid tollerent in via, nisi virgam tantum: non peram, non panem, neque in zona æs, 9sed calceatos sandaliis, et ne induerentur duabus tunicis. 10Et dicebat eis: Quocumque introieritis in domum, illic manete donec exeatis inde: 11et quicumque non receperint vos, nec audierint vos, exeuntes inde, excutite pulverem de pedibus vestris in testimonium illis. 12Et exeuntes prædicabant ut pœnitentiam agerent: 13et dæmonia multa ejiciebant, et ungebant oleo multos ægros, et sanabant.
14Et audivit rex Herodes (manifestum enim factum est nomen ejus), et dicebat: Quia Joannes Baptista resurrexit a mortuis: et propterea virtutes operantur in illo. 15Alii autem dicebant: Quia Elias est; alii vero dicebant: Quia propheta est, quasi unus ex prophetis. 16Quo audito Herodes ait: Quem ego decollavi Joannem, hic a mortuis resurrexit. 17Ipse enim Herodes misit, ac tenuit Joannem, et vinxit eum in carcere propter Herodiadem uxorem Philippi fratris sui, quia duxerat eam. 18Dicebat enim Joannes Herodi: Non licet tibi habere uxorem fratris tui. 19Herodias autem insidiabatur illi: et volebat occidere eum, nec poterat. 20Herodes enim metuebat Joannem, sciens eum virum justum et sanctum: et custodiebat eum, et audito eo multa faciebat, et libenter eum audiebat. 21Et cum dies opportunus accidisset, Herodes natalis sui cœnam fecit principibus, et tribunis, et primis Galilææ: 22cumque introisset filia ipsius Herodiadis, et saltasset, et placuisset Herodi, simulque recumbentibus, rex ait puellæ: Pete a me quod vis, et dabo tibi: 23et juravit illi: Quia quidquid petieris dabo tibi, licet dimidium regni mei. 24Quæ cum exisset, dixit matri suæ: Quid petam? At illa dixit: Caput Joannis Baptistæ. 25Cumque introisset statim cum festinatione ad regem, petivit dicens: Volo ut protinus des mihi in disco caput Joannis Baptistæ. 26Et contristatus est rex: propter jusjurandum, et propter simul discumbentes, noluit eam contristare: 27sed misso spiculatore præcepit afferri caput ejus in disco. Et decollavit eum in carcere, 28et attulit caput ejus in disco: et dedit illud puellæ, et puella dedit matri suæ. 29Quo audito, discipuli ejus venerunt, et tulerunt corpus ejus: et posuerunt illud in monumento.
30Et convenientes Apostoli ad Jesum, renuntiaverunt ei omnia quæ egerant, et docuerant. 31Et ait illis: Venite seorsum in desertum locum, et requiescite pusillum. Erant enim qui veniebant et redibant multi: et nec spatium manducandi habebant. 32Et ascendentes in navim, abierunt in desertum locum seorsum. 33Et viderunt eos abeuntes, et cognoverunt multi: et pedestres de omnibus civitatibus concurrerunt illuc, et prævenerunt eos. 34Et exiens vidit turbam multam Jesus: et misertus est super eos, quia erant sicut oves non habentes pastorem, et cœpit docere multa. 35Et cum jam hora multa fieret, accesserunt discipuli ejus, dicentes: Desertus est locus hic, et jam hora præteriit: 36dimitte illos, ut euntes in proximas villas et vicos, emant sibi cibos, quos manducent. 37Et respondens ait illis: Date illis vos manducare. Et dixerunt ei: Euntes emamus ducentis denariis panes, et dabimus illis manducare. 38Et dicit eis: Quot panes habetis? ite, et videte. Et cum cognovissent, dicunt: Quinque, et duos pisces. 39Et præcepit illis ut accumbere facerent omnes secundum contubernia super viride fœnum. 40Et discubuerunt in partes per centenos et quinquagenos. 41Et acceptis quinque panibus et duobus pisces, intuens in cælum, benedixit, et fregit panes, et dedit discipulis suis, ut ponerent ante eos: et duos pisces divisit omnibus. 42Et manducaverunt omnes, et saturati sunt. 43Et sustulerunt reliquias, fragmentorum duodecim cophinos plenos, et de piscibus. 44Erant autem qui manducaverunt quinque millia virorum.
45Et statim coëgit discipulos suos ascendere navim, ut præcederent eum trans fretum ad Bethsaidam, dum ipse dimitteret populum. 46Et cum dimisisset eos, abiit in montem orare. 47Et cum sero esset, erat navis in medio mari et ipse solus in terra. 48Et videns eos laborantes in remigando (erat enim ventus contrarius eis) et circa quartam vigiliam noctis venit ad eos ambulans supra mare: et volebat præterire eos. 49At illi ut viderunt eum ambulantem supra mare, putaverunt phantasma esse, et exclamaverunt. 50Omnes enim viderunt eum, et conturbati sunt. Et statim locutus est cum eis, et dixit eis: Confidite, ego sum: nolite timere. 51Et ascendit ad illos in navim, et cessavit ventus. Et plus magis intra se stupebant: 52non enim intellexerunt de panibus: erat enim cor eorum obcæcatum. 53Et cum transfretassent, venerunt in terram Genesareth, et applicuerunt. 54Cumque egressi essent de navi, continuo cognoverunt eum: 55et percurrentes universam regionem illam, cœperunt in grabatis eos, qui se male habebant, circumferre, ubi audiebant eum esse. 56Et quocumque introibat, in vicos, vel in villas aut civitates, in plateis ponebant infirmos, et deprecabantur eum, ut vel fimbriam vestimenti ejus tangerent, et quotquot tangebant eum, salvi fiebant.
1Et conveniunt ad eum pharisæi, et quidam de scribis, venientes ab Jerosolymis. 2Et cum vidissent quosdam ex discipulis ejus communibus manibus, id est non lotis, manducare panes, vituperaverunt. 3Pharisæi enim, et omnes Judæi, nisi crebro laverint manus, non manducant, tenentes traditionem seniorum: 4et a foro nisi baptizentur, non comedunt: et alia multa sunt, quæ tradita sunt illis servare, baptismata calicum, et urceorum, et æramentorum, et lectorum: 5et interrogabant eum pharisæi et scribæ: Quare discipuli tui non ambulant juxta traditionem seniorum, sed communibus manibus manducant panem? 6At ille respondens, dixit eis: Bene prophetavit Isaias de vobis hypocritis, sicut scriptum est:
Populus hic labiis me honorat,
cor autem eorum longe est a me:
7in vanum autem me colunt,
docentes doctrinas, et præcepta hominum.
8Relinquentes enim mandatum Dei, tenetis traditionem hominum, baptismata urceorum et calicum: et alia similia his facitis multa. 9Et dicebat illis: Bene irritum facitis præceptum Dei, ut traditionem vestram servetis. 10Moyses enim dixit: Honora patrem tuum, et matrem tuam. Et: Qui maledixerit patri, vel matri, morte moriatur. 11Vos autem dicitis: Si dixerit homo patri, aut matri, Corban (quod est donum) quodcumque ex me, tibi profuerit: 12et ultra non dimittitis eum quidquam facere patri suo, aut matri, 13rescindentes verbum Dei per traditionem vestram, quam tradidistis: et similia hujusmodi multa facitis.
14Et advocans iterum turbam, dicebat illis: Audite me omnes, et intelligite. 15Nihil est extra hominem introiens in eum, quod possit eum coinquinare, sed quæ de homine procedunt illa sunt quæ communicant hominem. 16Si quis habet aures audiendi, audiat. 17Et cum introisset in domum a turba, interrogabant eum discipuli ejus parabolam. 18Et ait illis: Sic et vos imprudentes estis? Non intelligitis quia omne extrinsecus introiens in hominem, non potest eum communicare: 19quia non intrat in cor ejus, sed in ventrum vadit, et in secessum exit, purgans omnes escas? 20Dicebat autem, quoniam quæ de homine exeunt, illa communicant hominem. 21Ab intus enim de corde hominum malæ cogitationes procedunt, adulteria, fornicationes, homicidia, 22furta, avaritiæ, nequitiæ, dolus, impudicitiæ, oculus malus, blasphemia, superbia, stultitia. 23Omnia hæc mala ab intus procedunt, et communicant hominem.
24Et inde surgens abiit in fines Tyri et Sidonis: et ingressus domum, neminem voluit scire, et non potuit latere. 25Mulier enim statim ut audivit de eo, cujus filia habebat spiritum immundum, intravit, et procidit ad pedes ejus. 26Erat enim mulier gentilis, Syrophœnissa genere. Et rogabat eum ut dæmonium ejiceret de filia ejus. 27Qui dixit illi: Sine prius saturari filios: non est enim bonum sumere panem filiorum, et mittere canibus. 28At illa respondit, et dixit illi: Utique Domine, nam et catelli comedunt sub mensa de micis puerorum. 29Et ait illi: Propter hunc sermonem vade: exiit dæmonium a filia tua. 30Et cum abiisset domum suam, invenit puellam jacentem supra lectum, et dæmonium exiisse.
31Et iterum exiens de finibus Tyri, venit per Sidonem ad mare Galilææ inter medios fines Decapoleos. 32Et adducunt ei surdum, et mutum, et deprecabantur eum, ut imponat illi manum. 33Et apprehendens eum de turba seorsum, misit digitos suos in auriculas ejus: et exspuens, tetigit linguam ejus: 34et suscipiens in cælum, ingemuit, et ait illi: Ephphetha, quod est, Adaperire. 35Et statim apertæ sunt aures ejus, et solutum est vinculum linguæ ejus, et loquebatur recte. 36Et præcepit illis ne cui dicerent. Quanto autem eis præcipiebat, tanto magis plus prædicabant: 37et eo amplius admirabantur, dicentes: Bene omnia fecit: et surdos fecit audire, et mutos loqui.
1In diebus illis iterum cum turba multa esset, nec haberent quod manducarent, convocatis discipulis, ait illis: 2Misereor super turbam: quia ecce jam triduo sustinent me, nec habent quod manducent: 3et si dimisero eos jejunos in domum suam, deficient in via: quidam enim ex eis de longe venerunt. 4Et responderunt ei discipuli sui: Unde illos quis poterit saturare panibus in solitudine? 5Et interrogavit eos: Quot panes habetis? Qui dixerunt: Septem. 6Et præcepit turbæ discumbere super terram. Et accipiens septem panes, gratias agens fregit, et dabat discipulis suis ut apponerent, et apposuerunt turbæ. 7Et habebant pisciculos paucos: et ipsos benedixit, et jussit apponi. 8Et manducaverunt, et saturati sunt, et sustulerunt quod superaverat de fragmentis, septem sportas. 9Erant autem qui manducaverunt, quasi quatuor millia: et dimisit eos.
10Et statim ascendens navim cum discipulis suis, venit in partes Dalmanutha. 11Et exierunt pharisæi, et cœperunt conquirere cum eo, quærentes ab illo signum de cælo, tentantes eum. 12Et ingemiscens spiritu, ait: Quid generatio ista signum quærit? Amen dico vobis, si dabitur generationi isti signum. 13Et dimittens eos, ascendit iterum navim et abiit trans fretum.
14Et obliti sunt panes sumere: et nisi unum panem non habebant secum in navi. 15Et præcipiebat eis, dicens: Videte, et cavete a fermento pharisæorum, et fermento Herodis. 16Et cogitabant ad alterutrum, dicentes: quia panes non habemus. 17Quo cognito, ait illis Jesus: Quid cogitatis, quia panes non habetis? nondum cognoscetis nec intelligitis? adhuc cæcatum habetis cor vestrum? 18oculos habentes non videtis? et aures habentes non auditis? nec recordamini, 19quando quinque panes fregi in quinque millia: quot cophinos fragmentorum plenos sustulistis? Dicunt ei: Duodecim. 20Quando et septem panes in quatuor millia: quot sportas fragmentorum tulistis? Et dicunt ei: Septem. 21Et dicebat eis: Quomodo nondum intelligitis?
22Et veniunt Bethsaidam, et adducunt ei cæcum, et rogabant eum ut illum tangeret. 23Et apprehensa manu cæci, eduxit eum extra vicum: et exspuens in oculos ejus impositis manibus suis, interrogavit eum si quid videret. 24Et aspiciens, ait: Video homines velut arbores ambulantes. 25Deinde iterum imposuit manus super oculos ejus: et cœpit videre: et restitutus est ita ut clare videret omnia. 26Et misit illum in domum suam, dicens: Vade in domum tuam: et si in vicum introieris, nemini dixeris.
27Et egressus est Jesus, et discipuli ejus in castella Cæsareæ Philippi: et in via interrogabat discipulos suos, dicens eis: Quem me dicunt esse homines? 28Qui responderunt illi, dicentes: Joannem Baptistam, alii Eliam, alii vero quasi unum de prophetis. 29Tunc dicit illis: Vos vero quem me esse dicitis? Respondens Petrus, ait ei: Tu es Christus. 30Et comminatus est eis, ne cui dicerent de illo.
31Et cœpit docere eos quoniam oportet Filium hominis pati multa, et reprobari a senioribus, et a summis sacerdotibus et scribis, et occidi: et post tres dies resurgere. 32Et palam verbum loquebatur. Et apprehendens eum Petrus, cœpit increpare eum. 33Qui conversus, et videns discipulos suos, comminatus est Petro, dicens: Vade retro me Satana, quoniam non sapis quæ Dei sunt, sed quæ sunt hominum.
34Et convocata turba cum discipulis suis, dixit eis: Si quis vult me sequi, deneget semetipsum: et tollat crucem suam, et sequatur me. 35Qui enim voluerit animam suam salvam facere, perdet eam: qui autem perdiderit animam suam propter me, et Evangelium, salvam faciet eam. 36Quid enim proderit homini, si lucretur mundum totum et detrimentum animæ suæ faciat? 37Aut quid dabit homo commutationis pro anima sua? 38Qui enim me confusus fuerit, et verba mea in generatione ista adultera et peccatrice, et Filius hominis confundetur eum, cum venerit in gloria Patris sui cum angelis sanctis. 39Et dicebat illis: Amen dico vobis, quia sunt quidam de hic stantibus, qui non gustabunt mortem donec videant regnum Dei veniens in virtute.
1Et post dies sex assumit Jesus Petrum, et Jacobum, et Joannem, et ducit illos in montem excelsum seorsum solos, et transfiguratus est coram ipsis. 2Et vestimenta ejus facta sunt splendentia, et candida nimis velut nix, qualia fullo non potest super terram candida facere. 3Et apparuit illis Elias cum Moyse: et erant loquentes cum Jesu. 4Et respondens Petrus, ait Jesu: Rabbi, bonum est nos hic esse: et faciamus tria tabernacula, tibi unum, et Moysi unum, et Eliæ unum. 5Non enim sciebat quid diceret: erant enim timore exterriti. 6Et facta est nubes obumbrans eos: et venit vox de nube, dicens: Hic est Filius meus carissimus: audite illum. 7Et statim circumspicientes, neminem amplius viderunt, nisi Jesum tantum secum. 8Et descendentibus illis de monte, præcepit illis ne cuiquam quæ vidissent, narrarent: nisi cum Filius hominis a mortuis resurrexerit. 9Et verbum continuerunt apud se: conquirentes quid esset, cum a mortuis resurrexerit. 10Et interrogabant eum, dicentes: Quid ergo dicunt pharisæi et scribæ, quia Eliam oportet venire primum? 11Qui respondens, ait illis: Elias cum venerit primo, restituet omnia: et quomodo scriptum est in Filium hominis, ut multa patiatur et contemnatur. 12Sed dico vobis quia et Elias venit (et fecerunt illi quæcumque voluerunt) sicut scriptum est de eo.
13Et veniens ad discipulos suos, vidit turbam magnam circa eos, et scribas conquirentes cum illis. 14Et confestim omnis populus videns Jesum, stupefactus est, et expaverunt, et accurrentes salutabant eum. 15Et interrogavit eos: Quid inter vos conquiritis? 16Et respondens unus de turba, dixit: Magister, attuli filium meum ad te habentem spiritum mutum: 17qui ubicumque eum apprehenderit, allidit illum, et spumat, et stridet dentibus, et arescit: et dixi discipulis tuis ut ejicerent illum, et non potuerunt. 18Qui respondens eis, dixit: O generatio incredula, quamdiu apud vos ero? quamdiu vos patiar? afferte illum ad me. 19Et attulerunt eum. Et cum vidisset eum, statim spiritus conturbavit illum: et elisus in terram, volutabatur spumans. 20Et interrogavit patrem ejus: Quantum temporis est ex quo ei hoc accidit? At ille ait: Ab infantia: 21et frequenter eum in ignem, et in aquas misit ut eum perderet: sed si quid potes, adjuva nos, misertus nostri. 22Jesus autem ait illi: Si potes credere, omnia possibilia sunt credenti. 23Et continuo exclamans pater pueri, cum lacrimis aiebat: Credo, Domine; adjuva incredulitatem meam. 24Et cum videret Jesus concurrentem turbam, comminatus est spiritui immundo, dicens illi: Surde et mute spiritus, ego præcipio tibi, exi ab eo: et amplius ne introëas in eum. 25Et exclamans, et multum discerpens eum, exiit ab eo, et factus est sicut mortuus, ita ut multi dicerent: Quia mortuus est. 26Jesus autem tenens manum ejus elevavit eum, et surrexit. 27Et cum introisset in domum, discipuli ejus secreto interrogabant eum: Quare nos non potuimus ejicere eum? 28Et dixit illis: Hoc genus in nullo potest exire, nisi in oratione et jejunio. 29Et inde profecti prætergrediebantur Galilæam: nec volebat quemquam scire.
30Docebat autem discipulos suos, et dicebat illis: Quoniam Filius hominis tradetur in manus hominum, et occident eum, et occisus tertia die resurget. 31At illi ignorabant verbum: et timebant interrogare eum.
32Et venerunt Capharnaum. Qui cum domi essent, interrogabat eos: Quid in via tractabatis? 33At illi tacebant: siquidem in via inter se disputaverunt: quis eorum major esset. 34Et residens vocavit duodecim, et ait illis: Si quis vult primus esse, erit omnium novissimus, et omnium minister. 35Et accipiens puerum, statuit eum in medio eorum: quem cum complexus esset, ait illis: 36Quisquis unum ex hujusmodi pueris receperit in nomine meo, me recipit: et quicumque me susceperit, non me suscipit, sed eum qui misit me.
37Respondit illi Joannes, dicens: Magister, vidimus quemdam in nomine tuo ejicientem dæmonia, qui non sequitur nos, et prohibuimus eum. 38Jesus autem ait: Nolite prohibere eum: nemo est enim qui faciat virtutem in nomine meo, et possit cito male loqui de me: 39qui enim non est adversum vos, pro vobis est. 40Quisquis enim potum dederit vobis calicem aquæ in nomine meo, quia Christi estis: amen dico vobis, non perdet mercedem suam.
41Et quisquis scandalizaverit unum ex his pusillis credentibus in me: bonum est ei magis si circumdaretur mola asinaria collo ejus, et in mare mitteretur. 42Et si scandalizaverit te manus tua, abscide illam: bonum est tibi debilem introire in vitam, quam duas manus habentem ire in gehennam, in ignem inextinguibilem, 43ubi vermis eorum non moritur, et ignis non extinguitur. 44Et si pes tuus te scandalizat, amputa illum: bonum est tibi claudum introire in vitam æternam, quam duos pedes habentem mitti in gehennam ignis inextinguibilis, 45ubi vermis eorum non moritur, et ignis non extinguitur. 46Quod si oculus tuus scandalizat te, ejice eum: bonum est tibi luscum introire in regnum Dei, quam duos oculos habentem mitti in gehennam ignis, 47ubi vermis eorum non moritur, et ignis non extinguitur. 48Omnis enim igne salietur, et omnis victima sale salietur. 49Bonum est sal: quod si sal insulsum fuerit, in quo illud condietis? Habete in vobis sal, et pacem habete inter vos.
1Et inde exsurgens venit in fines Judææ ultra Jordanem: et conveniunt iterum turbæ ad eum: et sicut consueverat, iterum docebat illos. 2Et accedentes pharisæi interrogabant eum: Si licet viro uxorem dimittere: tentantes eum. 3At ille respondens, dixit eis: Quid vobis præcepit Moyses? 4Qui dixerunt: Moyses permisit libellum repudii scribere, et dimittere. 5Quibus respondens Jesus, ait: Ad duritiam cordis vestri scripsit vobis præceptum istud: 6ab initio autem creaturæ masculum et feminam fecit eos Deus. 7Propter hoc relinquet homo patrem suum et matrem, et adhærebit ad uxorem suam: 8et erunt duo in carne una. Itaque jam non sunt duo, sed una caro. 9Quod ergo Deus conjunxit, homo non separet. 10Et in domo iterum discipuli ejus de eodem interrogaverunt eum. 11Et ait illis: Quicumque dimiserit uxorem suam, et aliam duxerit, adulterium committit super eam. 12Et si uxor dimiserit virum suum, et alii nupserit, mœchatur.
13Et offerebant illi parvulos ut tangeret illos. Discipuli autem comminabantur offerentibus. 14Quos cum videret Jesus, indigne tulit, et ait illis: Sinite parvulos venire ad me, et ne prohibueritis eos: talium enim est regnum Dei. 15Amen dico vobis: Quisquis non receperit regnum Dei velut parvulus, non intrabit in illud. 16Et complexans eos, et imponens manus super illos, benedicebat eos.
17Et cum egressus esset in viam, procurrens quidam genu flexo ante eum, rogabat eum: Magister bone, quid faciam ut vitam æternam percipiam? 18Jesus autem dixit ei: Quid me dicis bonum? nemo bonus, nisi unus Deus. 19Præcepta nosti: ne adulteres, ne occidas, ne fureris, ne falsum testimonium dixeris, ne fraudem feceris, honora patrem tuum et matrem. 20At ille respondens, ait illi: Magister, hæc omnia observavi a juventute mea. 21Jesus autem intuitus eum, dilexit eum, et dixit ei: Unum tibi deest: vade, quæcumque habes vende, et da pauperibus, et habebis thesaurum in cælo: et veni, sequere me. 22Qui contristatus in verbo, abiit mœrens: erat enim habens multas possessiones. 23Et circumspiciens Jesus, ait discipulis suis: Quam difficile qui pecunias habent, in regnum Dei introibunt! 24Discipuli autem obstupescebant in verbis ejus. At Jesus rursus respondens ait illis: Filioli, quam difficile est, confidentes in pecuniis, in regnum Dei introire! 25Facilius est camelum per foramen acus transire, quam divitem intrare in regnum Dei. 26Qui magis admirabantur, dicentes ad semetipsos: Et quis potest salvus fieri? 27Et intuens illos Jesus, ait: Apud homines impossibile est, sed non apud Deum: omnia enim possibilia sunt apud Deum.
28Et cœpit ei Petrus dicere: Ecce nos dimisimus omnia, et secuti sumus te. 29Respondens Jesus, ait: Amen dico vobis: Nemo est qui reliquerit domum, aut fratres, aut sorores, aut patrem, aut matrem, aut filios, aut agros propter me et propter Evangelium, 30qui non accipiat centies tantum, nunc in tempore hoc: domos, et fratres, et sorores, et matres, et filios, et agros, cum persecutionibus, et in sæculo futuro vitam æternam. 31Multi autem erunt primi novissimi, et novissimi primi.
32Erant autem in via ascendentes Jerosolymam: et præcedebat illos Jesus, et stupebant: et sequentes timebant. Et assumens iterum duodecim, cœpit illis dicere quæ essent ei eventura. 33Quia ecce ascendimus Jerosolymam, et Filius hominis tradetur principibus sacerdotum, et scribis, et senioribus, et damnabunt eum morte, et tradent eum gentibus: 34et illudent ei, et conspuent eum, et flagellabunt eum, et interficient eum: et tertia die resurget.
35Et accedunt ad eum Jacobus et Joannes filii Zebedæi, dicentes: Magister, volumus ut quodcumque petierimus, facias nobis. 36At ille dixit eis: Quid vultis ut faciam vobis? 37Et dixerunt: Da nobis ut unus ad dexteram tuam, et alius ad sinistram tuam sedeamus in gloria tua. 38Jesus autem ait eis: Nescitis quid petatis: potestis bibere calicem, quem ego bibo, aut baptismo, quo ego baptizor, baptizari? 39At illi dixerunt ei: Possumus. Jesus autem ait eis: Calicem quidem, quem ego bibo, bibetis; et baptismo, quo ego baptizor, baptizabimini: 40sedere autem ad dexteram meam, vel ad sinistram, non est meum dare vobis, sed quibus paratum est. 41Et audientes decem, cœperunt indignari de Jacobo et Joanne. 42Jesus autem vocans eos, ait illis: Scitis quia hi, qui videntur principari gentibus, dominantur eis: et principes eorum potestatem habent ipsorum. 43Non ita est autem in vobis, sed quicumque voluerit fieri major, erit vester minister: 44et quicumque voluerit in vobis primus esse, erit omnium servus. 45Nam et Filius hominis non venit ut ministraretur ei, sed ut ministraret, et daret animam suam redemptionem pro multis.
46Et veniunt Jericho: et proficiscente eo de Jericho, et discipulis ejus, et plurima multitudine, filius Timæi Bartimæus cæcus, sedebat juxta viam mendicans. 47Qui cum audisset quia Jesus Nazarenus est, cœpit clamare, et dicere: Jesu fili David, miserere mei. 48Et comminabantur ei multi ut taceret. At ille multo magis clamabat: Fili David, miserere mei. 49Et stans Jesus præcepit illum vocari. Et vocant cæcum, dicentes ei: Animæquior esto: surge, vocat te. 50Qui projecto vestimento suo exiliens, venit ad eum. 51Et respondens Jesus dixit illi: Quid tibi vis faciam? Cæcus autem dixit ei: Rabboni, ut videam. 52Jesus autem ait illi: Vade, fides tua te salvum fecit. Et confestim vidit, et sequebatur eum in via.
1Et cum appropinquarent Jerosolymæ et Bethaniæ ad montem Olivarum, mittit duos ex discipulis suis, 2et ait illis: Ite in castellum, quod contra vos est, et statim introëuntes illuc, invenietis pullum ligatum, super quem nemo adhuc hominum sedit: solvite illum, et adducite. 3Et si quis vobis dixerit: Quid facitis? dicite, quia Domino necessarius est: et continuo illum dimittet huc. 4Et abeuntes invenerunt pullum ligatum ante januam foris in bivio: et solvunt eum. 5Et quidam de illic stantibus dicebant illis: Quid facitis solventes pullum? 6Qui dixerunt eis sicut præceperat illis Jesus, et dimiserunt eis. 7Et duxerunt pullum ad Jesum: et imponunt illi vestimenta sua, et sedit super eum. 8Multi autem vestimenta sua straverunt in via: alii autem frondes cædebant de arboribus, et sternebant in via. 9Et qui præibant, et qui sequebantur, clamabant, dicentes: Hosanna: benedictus qui venit in nomine Domini: 10benedictum quod venit regnum patris nostri David: hosanna in excelsis. 11Et introivit Jerosolymam in templum: et circumspectis omnibus, cum jam vespera esset hora, exiit in Bethaniam cum duodecim.
12Et alia die cum exirent a Bethania, esuriit. 13Cumque vidisset a longe ficum habentem folia, venit si quid forte inveniret in ea: et cum venisset ad eam, nihil invenit præter folia: non enim erat tempus ficorum. 14Et respondens dixit ei: Jam non amplius in æternum ex te fructum quisquam manducet. Et audiebant discipuli ejus.
15Et veniunt in Jerosolymam. Et cum introisset in templum, cœpit ejicere vendentes et ementes in templo: et mensas numulariorum, et cathedras vendentium columbas evertit: 16et non sinebat ut quisquam transferret vas per templum: 17et docebat, dicens eis: Nonne scriptum est: Quia domus mea, domus orationis vocabitur omnibus gentibus? vos autem fecistis eam speluncam latronum. 18Quo audito principes sacerdotum et scribæ, quærebant quomodo eum perderent: timebant enim eum, quoniam universa turba admirabatur super doctrina ejus. 19Et cum vespera facta esset, egrediebatur de civitate.
20Et cum mane transirent, viderunt ficum aridam factam a radicibus. 21Et recordatus Petrus, dixit ei: Rabbi, ecce ficus, cui maledixisti, aruit. 22Et respondens Jesus ait illis: Habete fidem Dei. 23Amen dico vobis, quia quicumque dixerit huic monti: Tollere, et mittere in mare, et non hæsitaverit in corde suo, sed crediderit, quia quodcumque dixerit fiat, fiet ei. 24Propterea dico vobis, omnia quæcumque orantes petitis, credite quia accipietis, et evenient vobis. 25Et cum stabitis ad orandum, dimittite si quis habetis adversus aliquem: ut et Pater vester, qui in cælis est, dimittat vobis peccata vestra. 26Quod si vos non dimiseritis: nec Pater vester, qui in cælis est, dimittet vobis peccata vestra.
27Et veniunt rursus Jerosolymam. Et cum ambularet in templo, accedunt ad eum summi sacerdotes, et scribæ, et seniores: 28et dicunt ei: In qua potestate hæc facis? et quis dedit tibi hanc potestatem ut ista facias? 29Jesus autem respondens, ait illis: Interrogabo vos et ego unum verbum, et respondete mihi: et dicam vobis in qua potestate hæc faciam. 30Baptismus Joannis, de cælo erat, an ex hominibus? Respondete mihi. 31At illi cogitabant secum, dicentes: Si dixerimus: De cælo, dicet: Quare ergo non credidistis ei? 32Si dixerimus: Ex hominibus, timemus populum: omnes enim habebant Joannem quia vere propheta esset. 33Et respondentes dicunt Jesu: Nescimus. Et respondens Jesus ait illis: Neque ego dico vobis in qua potestate hæc faciam.
1Et cœpit illis in parabolis loqui: Vineam pastinavit homo, et circumdedit sepem, et fodit lacum, et ædificavit turrim, et locavit eam agricolis, et peregre profectus est. 2Et misit ad agricolas in tempore servum ut ab agricolis acciperet de fructu vineæ. 3Qui apprehensum eum ceciderunt, et dimiserunt vacuum. 4Et iterum misit ad illos alium servum: et illum in capite vulneraverunt, et contumeliis affecerunt. 5Et rursum alium misit, et illum occiderunt: et plures alios: quosdam cædentes, alios vero occidentes. 6Adhuc ergo unum habens filium carissimum, et illum misit ad eos novissimum, dicens: Quia reverebuntur filium meum. 7Coloni autem dixerunt ad invicem: Hic est hæres: venite, occidamus eum: et nostra erit hæreditas. 8Et apprehendentes eum, occiderunt: et ejecerunt extra vineam. 9Quid ergo faciet dominus vineæ? Veniet, et perdet colonos, et dabit vineam aliis. 10Nec scripturam hanc legistis: Lapidem quem reprobaverunt ædificantes, hic factus est in caput anguli: 11a Domino factum est istud, et est mirabile in oculis nostris? 12Et quærebant eum tenere: et timuerunt turbam: cognoverunt enim quoniam ad eos parabolam hanc dixerit. Et relicto eo abierunt.
13Et mittunt ad eum quosdam ex pharisæis, et herodianis, ut eum caperent in verbo. 14Qui venientes dicunt ei: Magister, scimus quia verax es, et non curas quemquam: nec enim vides in faciem hominum, sed in veritate viam Dei doces. Licet dari tributum Cæsari, an non dabimus? 15Qui sciens versutiam illorum, ait illos: Quid me tentatis? afferte mihi denarium ut videam. 16At illi attulerunt ei. Et ait illis: Cujus est imago hæc, et inscriptio? Dicunt ei: Cæsaris. 17Respondens autem Jesus dixit illis: Reddite igitur quæ sunt Cæsaris, Cæsari: et quæ sunt Dei, Deo. Et mirabantur super eo.
18Et venerunt ad eum sadducæi, qui dicunt resurrectionem non esse: et interrogabant eum, dicentes: 19Magister, Moyses nobis scripsit, ut si cujus frater mortuus fuerit, et dimiserit uxorem, et filios non reliquerit, accipiat frater ejus uxorem ipsius, et resuscitet semen fratri suo. 20Septem ergo fratres erant: et primus accepit uxorem, et mortuus est non relicto semine. 21Et secundus accepit eam, et mortuus est: et nec iste reliquit semen. Et tertius similiter. 22Et acceperunt eam similiter septem: et non reliquerunt semen. Novissima omnium defuncta est et mulier. 23In resurrectione ergo cum resurrexerint, cujus de his erit uxor? septem enim habuerunt eam uxorem. 24Et respondens Jesus, ait illis: Nonne ideo erratis, non scientes Scripturas, neque virtutem Dei? 25Cum enim a mortuis resurrexerint, neque nubent, neque nubentur, sed sunt sicut angeli in cælis. 26De mortuis autem quod resurgant, non legistis in libro Moysi, super rubum, quomodo dixerit illi Deus, inquiens: Ego sum Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Jacob? 27Non est Deus mortuorum, sed vivorum. Vos ergo multum erratis.
28Et accessit unus de scribis, qui audierat illos conquirentes, et videns quoniam bene illis responderit, interrogavit eum quod esset primum omnium mandatum. 29Jesus autem respondit ei: Quia primum omnium mandatum est: Audi Israël, Dominus Deus tuus, Deus unus est: 30et diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et ex tota mente tua, et ex tota virtute tua. Hoc est primum mandatum. 31Secundum autem simile est illi: Diliges proximum tuum tamquam teipsum. Majus horum aliud mandatum non est. 32Et ait illi scriba: Bene, Magister, in veritate dixisti, quia unus est Deus, et non est alius præter eum. 33Et ut diligatur ex toto corde, et ex toto intellectu, et ex tota anima, et ex tota fortitudine, et diligere proximum tamquam seipsum, majus est omnibus holocautomatibus, et sacrificiis. 34Jesus autem videns quod sapienter respondisset, dixit illi: Non es longe a regno Dei. Et nemo jam audebat eum interrogare.
35Et respondens Jesus dicebat, docens in templo: Quomodo dicunt scribæ Christum filium esse David? 36Ipse enim David dicit in Spiritu Sancto: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum. 37Ipse ergo David dicit eum Dominum, et unde est filius ejus? Et multa turba eum libenter audivit. 38Et dicebat eis in doctrina sua: Cavete a scribis, qui volunt in stolis ambulare, et salutari in foro, 39et in primis cathedris sedere in synagogis, et primos discubitus in cœnis: 40qui devorant domos viduarum sub obtentu prolixæ orationis: hi accipient prolixius judicium.
41Et sedens Jesus contra gazophylacium, aspiciebat quomodo turba jactaret æs in gazophylacium, et multi divites jactabant multa. 42Cum venisset autem vidua una pauper, misit duo minuta, quod est quadrans, 43et convocans discipulos suos, ait illis: Amen dico vobis, quoniam vidua hæc pauper plus omnibus misit, qui miserunt in gazophylacium. 44Omnes enim ex eo, quod abundabat illis, miserunt: hæc vero de penuria sua omnia quæ habuit misit totum victum suum.
1Et cum egrederetur de templo, ait illi unus ex discipulis suis: Magister, aspice quales lapides, et quales structuræ. 2Et respondens Jesus, ait illi: Vides has omnes magnas ædificationes? Non relinquetur lapis super lapidem, qui non destruatur.
3Et cum sederet in monte Olivarum contra templum, interrogabant eum separatim Petrus, et Jacobus, et Joannes, et Andreas: 4Dic nobis, quando ista fient? et quod signum erit, quando hæc omnia incipient consummari? 5Et respondens Jesus cœpit dicere illis: Videte ne quid vos seducat: 6multi enim venient in nomine meo, dicentes quia ego sum: et multos seducent. 7Cum audieritis autem bella, et opiniones bellorum, ne timueritis: oportet enim hæc fieri: sed nondum finis. 8Exsurget enim gens contra gentem, et regnum super regnum, et erunt terræmotus per loca, et fames. Initium dolorum hæc.
9Videte autem vosmetipsos. Tradent enim vos in consiliis, et in synagogis vapulabitis, et ante præsides et reges stabitis propter me, in testimonium illis. 10Et in omnes gentes primum oportet prædicari Evangelium. 11Et cum duxerint vos tradentes, nolite præcogitare quid loquamini: sed quod datum vobis fuerit in illa hora, id loquimini: non enim vos estis loquentes, sed Spiritus Sanctus. 12Tradet autem frater fratrem in mortem, et pater filium: et consurgent filii in parentes, et morte afficient eos. 13Et eritis odio omnibus propter nomen meum. Qui autem sustinuerit in finem, hic salvus erit.
14Cum autem videritis abominationem desolationis stantem, ubi non debet, qui legit, intelligat: tunc qui in Judæa sunt, fugiant in montes: 15et qui super tectum, ne descendat in domum, nec introëat ut tollat quid de domo sua: 16et qui in agro erit, non revertatur retro tollere vestimentum suum. 17Væ autem prægnantibus et nutrientibus in illis diebus.
18Orate vero ut hieme non fiant. 19Erunt enim dies illi tribulationes tales quales non fuerunt ab initio creaturæ, quam condidit Deus usque nunc, neque fient. 20Et nisi breviasset Dominus dies, non fuisset salva omnis caro: sed propter electos, quos elegit, breviavit dies. 21Et tunc si quis vobis dixerit: Ecce hic est Christus, ecce illic, ne credideritis. 22Exsurgent enim pseudochristi et pseudoprophetæ, et dabunt signa et portenta ad seducendos, si fieri potest, etiam electos. 23Vos ergo videte: ecce prædixi vobis omnia.
24Sed in illis diebus, post tribulationem illam, sol contenebrabitur, et luna non dabit splendorem suum: 25et stellæ cæli erunt decidentes, et virtutes, quæ in cælis sunt, movebuntur. 26Et tunc videbunt Filium hominis venientem in nubibus cum virtute multa et gloria. 27Et tunc mittet angelos suos, et congregabit electos suos a quatuor ventis, a summo terræ usque ad summum cæli.
28A ficu autem discite parabolam. Cum jam ramus ejus tener fuerit, et nata fuerint folia, cognoscitis quia in proximo sit æstas: 29sic et vos cum videritis hæc fieri, scitote quod in proximo sit, in ostiis. 30Amen dico vobis, quoniam non transibit generatio hæc, donec omnia ista fiant. 31Cælum et terra transibunt, verba autem mea non transibunt.
32De die autem illo vel hora nemo scit, neque angeli in cælo, neque Filius, nisi Pater. 33Videte, vigilate, et orate: nescitis enim quando tempus sit. 34Sicut homo qui peregre profectus reliquit domum suam, et dedit servis suis potestatem cujusque operis, et janitori præcepit ut vigilet, 35vigilate ergo (nescitis enim quando dominus domus veniat: sero, an media nocte, an galli cantu, an mane), 36ne, cum venerit repente, inveniat vos dormientes. 37Quod autem vobis dico, omnibus dico: Vigilate.
1Erat autem Pascha et azyma post biduum: et quærebant summi sacerdotes et scribæ quomodo eum dolo tenerent, et occiderent. 2Dicebant autem: Non in die festo, ne forte tumultus fieret in populo.
3Et cum esset Bethaniæ in domo Simonis leprosi, et recumberet, venit mulier habens alabastrum unguenti nardi spicati pretiosi: et fracto alabastro, effudit super caput ejus. 4Erant autem quidam indigne ferentes intra semetipsos, et dicentes: Ut quid perditio ista unguenti facta est? 5poterat enim unguentum istud venundari plus quam trecentis denariis, et dari pauperibus. Et fremebant in eam. 6Jesus autem dixit: Sinite eam, quid illi molesti estis? Bonum opus operata est in me: 7semper enim pauperes habetis vobiscum: et cum volueritis, potestis illis benefacere: me autem non semper habetis. 8Quod habuit hæc, fecit: prævenit ungere corpus meum in sepulturam. 9Amen dico vobis: Ubicumque prædicatum fuerit Evangelium istud in universo mundo, et quod fecit hæc, narrabitur in memoriam ejus.
10Et Judas Iscariotes, unus de duodecim, abiit ad summos sacerdotes, ut proderet eum illis. 11Qui audientes gavisi sunt: et promiserunt ei pecuniam se daturos. Et quærebat quomodo illum opportune traderet.
12Et primo die azymorum quando Pascha immolabant, dicunt ei discipuli: Quo vis eamus, et paremus tibi ut manduces Pascha? 13Et mittit duos ex discipulis suis, et dicit eis: Ite in civitatem, et occurret vobis homo lagenam aquæ bajulans: sequimini eum, 14et quocumque introierit, dicite domino domus, quia magister dicit: Ubi est refectio mea, ubi Pascha cum discipulis meis manducem? 15Et ipse vobis demonstrabit cœnaculum grande, stratum: et illic parate nobis. 16Et abierunt discipuli ejus, et venerunt in civitatem: et invenerunt sicut dixerat illis, et paraverunt Pascha. 17Vespere autem facto, venit cum duodecim. 18Et discumbentibus eis, et manducantibus, ait Jesus: Amen dico vobis, quia unus ex vobis tradet me, qui manducat mecum. 19At illi cœperunt contristari, et dicere ei singulatim: Numquid ego? 20Qui ait illis: Unus ex duodecim, qui intingit mecum manum in catino. 21Et Filius quidem hominis vadit sicut scriptum est de eo: væ autem homini illi per quem Filius hominis tradetur! bonum erat ei, si non esset natus homo ille.
22Et manducantibus illis, accepit Jesus panem: et benedicens fregit, et dedit eis, et ait: Sumite, hoc est corpus meum. 23Et accepto calice, gratias agens dedit eis: et biberunt ex illo omnes. 24Et ait illis: Hic est sanguis meus novi testamenti, qui pro multis effundetur. 25Amen dico vobis, quia jam non bibam de hoc genimine vitis usque in diem illum, cum illud bibam novum in regno Dei.
26Et hymno dicto exierunt in montem Olivarum. 27Et ait eis Jesus: Omnes scandalizabimini in me in nocte ista: quia scriptum est: Percutiam pastorem, et dispergentur oves. 28Sed postquam resurrexero, præcedam vos in Galilæam. 29Petrus autem ait illi: Et si omnes scandalizati fuerint in te, sed non ego. 30Et ait illi Jesus: Amen dico tibi, quia tu hodie in nocte hac, priusquam gallus vocem bis dederit, ter me es negaturus. 31At ille amplius loquebatur: Et si oportuerit me simul commori tibi, non te negabo. Similiter autem et omnes dicebant.
32Et veniunt in prædium, cui nomen Gethsemani. Et ait discipulis suis: Sedete hic donec orem. 33Et assumit Petrum, et Jacobum, et Joannem secum: et cœpit pavere et tædere. 34Et ait illis: Tristis est anima mea usque ad mortem: sustinete hic, et vigilate. 35Et cum processisset paululum, procidit super terram, et orabat ut, si fieri posset, transiret ab eo hora. 36Et dixit: Abba pater, omnia tibi possibilia sunt: transfer calicem hunc a me: sed non quod ego volo, sed quod tu. 37Et venit, et invenit eos dormientes. Et ait Petro: Simon, dormis? non potuisti una hora vigilare? 38vigilate et orate, ut non intretis in tentationem. Spiritus quidem promptus est, caro vero infirma. 39Et iterum abiens oravit, eumdem sermonem dicens. 40Et reversus, denuo invenit eos dormientes (erant enim oculi eorum gravati), et ignorabant quid responderent ei. 41Et venit tertio, et ait illis: Dormite jam, et requiescite. Sufficit: venit hora: ecce Filius hominis tradetur in manus peccatorum. 42Surgite, eamus: ecce qui me tradet, prope est.
43Et, adhuc eo loquente, venit Judas Iscariotes unus de duodecim, et cum eo turba multa cum gladiis et lignis, a summis sacerdotibus, et scribis, et senioribus. 44Dederat autem traditor ejus signum eis, dicens: Quemcumque osculatus fuero, ipse est, tenete eum, et ducite caute. 45Et cum venisset, statim accedens ad eum, ait: Ave Rabbi: et osculatus est eum. 46At illi manus injecerunt in eum, et tenuerunt eum. 47Unus autem quidam de circumstantibus educens gladium, percussit servum summi sacerdotis, et amputavit illi auriculam. 48Et respondens Jesus, ait illis: Tamquam ad latronem existis cum gladiis et lignis comprehendere me? 49quotidie eram apud vos in templo docens, et non me tenuistis. Sed ut impleantur Scripturæ. 50Tunc discipuli ejus relinquentes eum, omnes fugerunt. 51Adolescens autem quidam sequebatur eum amictus sindone super nudo: et tenuerunt eum. 52At ille rejecta sindone, nudus profugit ab eis.
53Et adduxerunt Jesum ad summum sacerdotem: et convenerunt omnes sacerdotes, et scribæ, et seniores. 54Petrus autem a longe secutus est eum usque intro in atrium summi sacerdotis: et sedebat cum ministris ad ignem, et calefaciebat se. 55Summi vero sacerdotes et omne concilium quærebant adversus Jesum testimonium ut eum morti traderent: nec inveniebant. 56Multi enim testimonium falsum dicebant adversus eum: et convenientia testimonia non erant. 57Et quidam surgentes, falsum testimonium ferebant adversus eum, dicentes: 58Quoniam nos audivimus eum dicentem: Ego dissolvam templum hoc manu factum, et per triduum aliud non manu factum ædificabo. 59Et non erat conveniens testimonium illorum. 60Et exsurgens summus sacerdos in medium, interrogavit Jesum, dicens: Non respondes quidquam ad ea quæ tibi objiciuntur ab his? 61Ille autem tacebat, et nihil respondit. Rursum summus sacerdos interrogabat eum, et dixit ei: Tu es Christus Filius Dei benedicti? 62Jesus autem dixit illi: Ego sum: et videbitis Filium hominis sedentem a dextris virtutis Dei, et venientem cum nubibus cæli. 63Summus autem sacerdos scindens vestimenta sua, ait: Quid adhuc desideramus testes? 64Audistis blasphemiam: quid vobis videtur? Qui omnes condemnaverunt eum esse reum mortis. 65Et cœperunt quidam conspuere eum, et velare faciem ejus, et colaphis eum cædere, et dicere ei: Prophetiza: et ministri alapis eum cædebant.
66Et cum esset Petrus in atrio deorsum, venit una ex ancillis summi sacerdotis: 67et cum vidisset Petrum calefacientem se, aspiciens illum, ait: Et tu cum Jesu Nazareno eras. 68At ille negavit, dicens: Neque scio, neque novi quid dicas. Et exiit foras ante atrium, et gallus cantavit. 69Rursus autem cum vidisset illum ancilla, cœpit dicere circumstantibus: Quia hic ex illis est. 70At ille iterum negavit. Et post pusillum rursus qui astabant, dicebant Petro: Vere ex illis es: nam et Galilæus es. 71Ille autem cœpit anathematizare et jurare: Quia nescio hominem istum, quem dicitis. 72Et statim gallus iterum cantavit. Et recordatus est Petrus verbi quod dixerat ei Jesus: Priusquam gallus cantet bis, ter me negabis. Et cœpit flere.
1Et confestim mane consilium facientes summi sacerdotes cum senioribus, et scribis, et universo concilio, vincientes Jesum, duxerunt, et tradiderunt Pilato. 2Et interrogavit eum Pilatus: Tu es rex Judæorum? At ille respondens, ait illi: Tu dicis. 3Et accusabant eum summi sacerdotes in multis. 4Pilatus autem rursum interrogavit eum, dicens: Non respondes quidquam? vide in quantis te accusant. 5Jesus autem amplius nihil respondit, ita ut miraretur Pilatus. 6Per diem autem festum solebat dimittere illis unum ex vinctis, quemcumque petissent. 7Erat autem qui dicebatur Barabbas, qui cum seditiosis erat vinctus, qui in seditione fecerat homicidium. 8Et cum ascendisset turba, cœpit rogare, sicut semper faciebat illis. 9Pilatus autem respondit eis, et dixit: Vultis dimittam vobis regem Judæorum? 10Sciebat enim quod per invidiam tradidissent eum summi sacerdotes. 11Pontifices autem concitaverunt turbam, ut magis Barabbam dimitteret eis. 12Pilatus autem iterum respondens, ait illis: Quid ergo vultis faciam regi Judæorum? 13At illi iterum clamaverunt: Crucifige eum. 14Pilatus vero dicebat illis: Quid enim mali fecit? At illi magis clamabant: Crucifige eum. 15Pilatus autem volens populo satisfacere, dimisit illis Barabbam, et tradidit Jesum flagellis cæsum, ut crucifigeretur.
16Milites autem duxerunt eum in atrium prætorii, et convocant totam cohortem, 17et induunt eum purpura, et imponunt ei plectentes spineam coronam. 18Et cœperunt salutare eum: Ave rex Judæorum. 19Et percutiebant caput ejus arundine: et conspuebant eum, et ponentes genua, adorabant eum. 20Et postquam illuserunt ei, exuerunt illum purpura, et induerunt eum vestimentis suis: et educunt illum ut crucifigerent eum.
21Et angariaverunt prætereuntem quempiam, Simonem Cyrenæum venientem de villa, patrem Alexandri et Rufi, ut tolleret crucem ejus. 22Et perducunt illum in Golgotha locum: quod est interpretatum Calvariæ locus. 23Et dabant ei bibere myrrhatum vinum: et non accepit. 24Et crucifigentes eum, diviserunt vestimenta ejus, mittentes sortem super eis, quis quid tolleret. 25Erat autem hora tertia: et crucifixerunt eum. 26Et erat titulus causæ ejus inscriptus: Rex Judæorum. 27Et cum eo crucifigunt duos latrones: unum a dextris, et alium a sinistris ejus. 28Et impleta est Scriptura, quæ dicit: Et cum iniquis reputatus est. 29Et prætereuntes blasphemabant eum, moventes capita sua, et dicentes: Vah! qui destruis templum Dei, et in tribus diebus reædificas, 30salvum fac temetipsum descendens de cruce. 31Similiter et summi sacerdotes illudentes, ad alterutrum cum scribis dicebant: Alios salvos fecit; seipsum non potest salvum facere. 32Christus rex Israël descendat nunc de cruce, ut videamus, et credamus. Et qui cum eo crucifixi erant, convitiabantur ei.
33Et facta hora sexta, tenebræ factæ sunt per totam terram usque in horam nonam. 34Et hora nona exclamavit Jesus voce magna, dicens: Eloi, eloi, lamma sabacthani? quod est interpretatum: Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me? 35Et quidam de circumstantibus audientes, dicebant: Ecce Eliam vocat. 36Currens autem unus, et implens spongiam aceto, circumponensque calamo, potum dabat ei, dicens: Sinite, videamus si veniat Elias ad deponendum eum. 37Jesus autem emissa voce magna expiravit.
38Et velum templi scissum est in duo, a summo usque deorsum. 39Videns autem centurio, qui ex adverso stabat, quia sic clamans expirasset, ait: Vere hic homo Filius Dei erat.
40Erant autem et mulieres de longe aspicientes: inter quas erat Maria Magdalene, et Maria Jacobi minoris, et Joseph mater, et Salome: 41et cum esset in Galilæa, sequebantur eum, et ministrabant ei, et aliæ multæ, quæ simul cum eo ascenderant Jerosolymam. 42Et cum jam sero esset factum (quia erat parasceve, quod est ante sabbatum), 43venit Joseph ab Arimathæa nobilis decurio, qui et ipse erat exspectans regnum Dei, et audacter introivit ad Pilatum, et petiit corpus Jesu. 44Pilatus autem mirabatur si jam obiisset. Et accersito centurione, interrogavit eum si jam mortuus esset. 45Et cum cognovisset a centurione, donavit corpus Joseph. 46Joseph autem mercatus sindonem, et deponens eum involvit sindone, et posuit eum in monumento quod erat excisum de petra, et advolvit lapidem ad ostium monumenti. 47Maria autem Magdalene et Maria Joseph aspiciebant ubi poneretur.
1Et cum transisset sabbatum, Maria Magdalene, et Maria Jacobi, et Salome emerunt aromata ut venientes ungerent Jesum. 2Et valde mane una sabbatorum, veniunt ad monumentum, orto jam sole. 3Et dicebant ad invicem: Quis revolvet nobis lapidem ab ostio monumenti? 4Et respicientes viderunt revolutum lapidem. Erat quippe magnus valde. 5Et introëuntes in monumentum viderunt juvenem sedentem in dextris, coopertum stola candida, et obstupuerunt. 6Qui dicit illis: Nolite expavescere: Jesum quæritis Nazarenum, crucifixum: surrexit, non est hic, ecce locus ubi posuerunt eum. 7Sed ite, dicite discipulis ejus, et Petro, quia præcedit vos in Galilæam: ibi eum videbitis, sicut dixit vobis. 8At illæ exeuntes, fugerunt de monumento: invaserat enim eas tremor et pavor: et nemini quidquam dixerunt: timebant enim.
9Surgens autem mane prima sabbati, apparuit primo Mariæ Magdalene, de qua ejecerat septem dæmonia. 10Illa vadens nuntiavit his, qui cum eo fuerant, lugentibus et flentibus. 11Et illi audientes quia viveret, et visus esset ab ea, non crediderunt.
12Post hæc autem duobus ex his ambulantibus ostensus est in alia effigie, euntibus in villam: 13et illi euntes nuntiaverunt ceteris: nec illis crediderunt. 14Novissime recumbentibus illis undecim apparuit: et exprobravit incredulitatem eorum et duritiam cordis: quia iis, qui viderant eum resurrexisse, non crediderunt. 15Et dixit eis: Euntes in mundum universum prædicate Evangelium omni creaturæ. 16Qui crediderit, et baptizatus fuerit, salvus erit: qui vero non crediderit, condemnabitur. 17Signa autem eos qui crediderint, hæc sequentur: in nomine meo dæmonia ejicient: linguis loquentur novis: 18serpentes tollent: et si mortiferum quid biberint, non eis nocebit: super ægros manus imponent, et bene habebunt.
19Et Dominus quidem Jesus postquam locutus est eis, assumptus est in cælum, et sedet a dextris Dei. 20Illi autem profecti prædicaverunt ubique, Domino cooperante, et sermonem confirmante, sequentibus signis.