LXIX

LXIX IN RVF(F)VM Ω: spatium unius uersus in O: totum carmen om. D

2 rufe Ven: ruffe GORCAha   3 nos illa mare Ω: corr. Ald. I     Orientius Common. I. 557, 8 ed. Bellanger Quo tibi perlucens habitus qui tegmine raro Offerat ignotis membra tegenda oculis?

4 pro luciduli (-oli Laur. 33.12) RVenB Laurentiani   5 qua ADG: quae uel que ORVenCha

8 nec qui cum Ba: nec cui cum GORVen h: nec cum qua (qua om. C) AC et Santenianus

10 fugiant a

 

LXX

Nulli se dicit mulier mea nubere malle

quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.

dicit: sed mulier cupido quod dicit amanti,

in uento et rapida scribere oportet aqua.

LXX cum LXIX continuatur in codicibus, nullo spatio relicto

1 male OLa1

2 iuppiter R: iupiter GOVenCAha   4 in uino Blaydes

LXXI

LXXI cum LXX continuant codices, nullo spatio relicto

1 Si qua (quo Laur. 33.12, qua al. quo R) uiro bono sacrorum (sacratorum O) obstitit (obstit D ei R m. pr.) hircus codd.: si quoi Virro Parthenius: si quoi iure Palladius     sacer introsum scripsi: sacer alarum Calp. 1481     Si quoi iure Bonae sacratorum o. h. Froehlich: Si quoi, Vare, bonae sectatorum o. h. Palmer   2 quam Ω: quem p, uulgo: qua Munro     secat (serat a) Dap: secunt O: secum Ω   4 a te] fato Hermann

 

LXXII

Dicebas quondam solum te nosse Catullum,

Lesbia, nec prae me uelle tenere Iouem.

dilexi tum te non tantum ut uulgus amicam,

sed pater ut natos diligit et generos.

5

nunc te cognoui: quare etsi impensius uror,

multo mei tamen es uilior et leuior.

qui potis est? inquis. Quod amantem iniuria talis

cogit amare magis, sed bene uelle minus.

LXXII AD LESBIAM Ω: spatium unius uersus in OD

2 prime O: per me G   3 tunc D

6 multo” me “ita nec C unde scripsi multo mei (datiuus est) tamen es     m. ita me nec Ω

7 quod D et Santenianus: quam Ω   8 Donatus ad Andr. iv. 3. 3 item Catullus ‘cogit... minus.’

LXXIII

LXXIII cum LXXII continuant Ω, nullo spatio relicto

1 quisquam Ω: quicquam Da

3 Post benigne additum fuerat est ante Lachm. qui ad Lucret. v. 533 docuit est pro licet usurpatum uerae et germanae latinitatis non esse   4 immo etiam tedet obestque (sic GOh, ọḅstetque R, stetque cett.) magisque magis codd.     prodest ed. Trinc. Guiet Buecheler; cf. quae de figura etymologica scripsit Reid ad Cic. Sull. 12     immo etiam taedet, si fit, obestque magis Lachm.: Caelei, taedet Schwabe: immo taedet obestque et magis atque magis Postgate   5 quem a: quae uel que Ω   6 sic O     amicum habet GACD: a. habet marg. habuit RVen

 

LXXIV

Gellius audierat patruum obiurgare solere,

siquis delicias diceret aut faceret.

hoc ne ipsi accideret, patrui perdepsuit ipsam

uxorem et patruum reddidit Harpocratem.

5

quod uoluit fecit: nam, quamuis irrumet ipsum

nunc patruum, uerbum non faciet patruus.

LXXIV cum LXXIII continuant Ω, nullo spatio relicto

1 Gellius (Gelius h) Laur. 33.12 hp: Lelius al. Gellius RVen: Selius (suprascr. l) O sed Madano Ge(l)lius potius uisum est: Lelius GCDB Laurentiani     solere Parthenius: flere Ω

3 perdepsuit Scal.: perdespuit Ω

 

LXXV

Huc est mens deducta tua, mea Lesbia, culpa,

atque ita se officio perdidit ipsa suo,

ut iam nec bene uelle queat tibi, si optima fias,

nec desistere amare, omnia si facias.

LXXV cum LXXIV continuant Ω, nullo spatio relicto

1 Huc Ω: hunc Phil.: nunc p unde Scal. hoc tetrastichon a c. LXXXVII per errorem abscissum et cum eo coniungendum putauit hoc modo: Nulla potest mulier tantum se dicere amatam Vere, quantum a me Lesbia amata mea es. Nulla fides nullo fuit umquam foedere tanta, Quanta in amore meo ex parte reperta mea est. Nunc est mens adducta     tua, mea Lesbia, culpa, Atque ita se officio perdidit ipsa suo, Vt iam nec bene uelle queam tibi, si optima fias, Nec desistere amare, omnia si facias. Scaligerum plerique secuti sunt et Lachm., qui errorem ad transpositas paginas archetypi referebat     deducta Ω: diducta Lachm.: adducta p   3 uelle queat tibi Lachm.: uelleque tot tibi Ω: uelle queam tibi p ex corr. Itali ignoti

LXXVI

LXXVI cum LXXV continuant Ω, nullo spatio relicto

3 in ullo p: nullo Ω   4 numine Ω: fort. nomine     Cic. Font. xiv. 30 Iuppiter cuius nomine maiores nostri uinctam testimoniorum fidem esse uoluerunt   5 manent Laur. 33.12 Dap: manenti Ω: manentum O: manent tum Schulze

9 omniaque Ω

10 iam te cur Da: cur te iam Ω: cur curis te amplius Busche: cur te iam pluribus e. Peiper: cur iam tete a. e. Housman

11 qui tu (tui GO, tuị R) animo affirmas (offirmas GO) atque instinctoque (-teque O) reducis Ω: quin Laur. 33.12, ap: atque istinc teque Heinsius: itaque (Scal.) istinc teque r. Lachm.: tuaque istinc teque r. Froehlich: teque istinc tute r. Heyse: atque istinc te ipse r. scripsi, Ov. Trist. v. 7. 65, Met. ix. 746   12 des Ω: deis h Lachm.

13 Extat in Compend. Moral. Notab. Hieremiae Iudicis de Montagnone P. iiii. 5. 11     amic̣ụṃ (suprascr. orem) R, non Ven

14 hec O: om. B     quam lubet Ω     officias Oh   15 hec est hec GO   16 hec G     fac(t R)ies RVenBCAap

18 extrema (extremo GO, prius R, extreme̸a Ven) iam ipsam Ω: extremam Dp: extremo uindicauit Schmidt ex Nep. Hamilc. ii. 3     ipsa in Ald. I   21 sei scripsi: seu Ω: se Bod. Lat. Class. e. 15: quae Calp. 1481     torpor ed. 1473: corpore Ω   22 ḍeḷiṭiạs letitias R

23 contra ut me Da: contra me ut me Ω: contra me ut Heyse

26 dei GO: dii RVen     mi] mi(c)hi GO, prius R     pro pietate Ven: proprietate Ω     Carm. Epigraph. Buecheler 1141.24 hunc titulum scripsit pro pietate sua

 

LXXVII

Rufe mihi frustra ac nequiquam credite amice

(frustra? immo magno cum pretio atque malo),

sicine subrepsti mei, atque intestina perurens

ei misero eripuisti omnia nostra bona?

5

eripuisti, heu heu nostrae crudele uenenum

uitae, heu heu nostrae pestis amicitiae.

sed nunc id doleo, quod purae pura puellae

suauia comminxit spurca saliua tua.

uerum id non impune feres: nam te omnia saecla

10

noscent, et qui sis fama loquetur anus.

LXXVII AD RVF(F)VM Ω: spatium unius uersus in OD

1 Ruffe Ω     nequiquam Ven m. pr.: ne quicquam GOR et plerique amice Oh: amico Ω Lachm.   3 siccine subrec(rep OVen Laur. 33.12)ti mei Ω: subrepsti Calpurnius     mei datiuum reuocauit Lachm.   4 ei Lachm.: si GOCAh: sic Da: si al. mi RVen: mi B Laurentiani

5 heripuisti GA   5, 6 heu heu CDaVen: he heu G: heu heu R: heu OBLa1h   6 nostre Oh: nostro Ω     pestis Ald. I.: pectus Ω     heu non uerae pectus a. Palmer

7-10 qui in codicibus post LXXVIII.6 leguntur huc reuocauit Scaliger, post XCI.10 ponebant Conr. de Allio et Bergk   8 conminxit Scal.: connuxit O: coniunxit Ω nisi quod conuinxit est in La1

9 uerum id non Oh: uerum non id G: id uerum non cett.   10 quis GRCA Laurentiani     fama loquetur anus Calp. 1481: famuloque tanus (tanus al. tenus RVen, canus G, tenus B) codd.

LXXVIII

LXXVIII cum LXXVII continuant Ω, nullo spatio relicto

6 patruum a

Post 6 secuntur in codicibus LXXVII.7-10 sed nunc... loquetur anus, dein LXXIX nullo spatio

 

LXXIX

Lesbius est pulcer. quid ni? quem Lesbia malit

quam te cum tota gente, Catulle, tua.

sed tamen hic pulcer uendat cum gente Catullum,

si tria natorum suauia reppererit.

LXXIX 1 quid ni quem h et marg. Santeniani: quid inquam Ω mallit GRVen a   2 Catule R   4 notorum O: not. (suprascr. a) Brixianus: amatorum Heinsius: aratorum Peiper: nostrorum Schoell     reppererit O: repererit GRAC Laurentiani

 

LXXX

Quid dicam, Gelli, quare rosea ista labella

hiberna fiant candidiora niue,

mane domo cum exis et cum te octaua quiete

e molli longo suscitat hora die?

5

nescio quid certe est: an uere fama susurrat

grandia te medii tenta uorare uiri?

sic certe est: clamant Victoris rupta miselli

ilia, et emulso labra notata sero.

LXXX AD GELLIVM Ω: spatium unius uersus in O

3 domum Dh     cum exisset cum Ω: corr. Da   4 e] te D: num de?   6 tenta Dh Laur. 33.12 Paris. 7989: tanta al. tenta R Ven: tanta Ω   7 Victoris] num fictoris? cf. Non. 308   8 ilia Palladius: ilia et emulso Pierius Valerianus et Gabriel Faernus, teste Statio: ille (illạ (suprascr. e) Ven) te mulso Ω

 

LXXXI

Nemone in tanto potuit populo esse, Iuuenti,

bellus homo, quem tu diligere inciperes,

praeterquam iste tuus moribunda ab sede Pisauri

hospes inaurata pallidior statua,

5

qui tibi nunc cordi est, quem tu praeponere nobis

audes, et nescis quod facinus facias?

LXXXI cum LXXX continuant Ω, nullo spatio relicto

1 iuuenti La1: uiuenti Ω: diuuenti uisus sum legere in Paris. 7989   3 ab GOhap: a VenCD   5 qui Calp. 1481: quid Ω   6 quod p: quid Ω     Num Quid tibi nunc cordi est? quem tu praeponere nobis audes, et nescis quod facinus facias?

 

LXXXII

Quinti, si tibi uis oculos debere Catullum

aut aliud si quid carius est oculis,

eripere ei noli, multo quod carius illi

est oculis seu quid carius est oculis.

LXXXII cum LXXXI continuant Ω, nullo spatio relicto

3, 4 om. BLa1a

 

LXXXIII

Lesbia mi praesente uiro mala plurima dicit:

haec illi fatuo maxima laetitia est.

mule, nihil sentis: si nostri oblita taceret,

sana esset: nunc quod gannit et obloquitur,

5

non solum meminit, sed, quae multo acrior est res,

irata est: hoc est, uritur et loquitur.

LXXXIII cum LXXXII continuant Ω, nullo spatio relicto

2 h(a)ec GOR Laur. 33.12 D m. pr.: hoc (suprascr. e) Ven: hoc BLa1C Bodl. Lat. Class. e. 15   3 mule O: mulle Ω Hoc uindicabat Vmpfenbach ex prouerbio Μυλλος παντ᾽ ἀκούει ἐπὶ τῶν κωφοτητα προσποιουμενων καὶ παντα ἀκουόντων. Cf. etiam quae in libello Quaestiones de nominibus quae Graecis in prouerbio fuerunt scripsit Wiesenthal p. 42   4 sanna O: samia al. sana RVen: samia GACB: salua Palmer     quod] num quom?   5 quae] quam C: num qua m. a. e. re h.e. quae res multo maiorem stimulum ei admouet?   6 hec ORVen a     coquitur Dousa filius, Lipsius, Heinsius

 

LXXXIV

Chommoda dicebat, si quando commoda uellet

dicere, et insidias Arrius hinsidias,

et tum mirifice sperabat se esse locutum,

cum quantum poterat dixerat hinsidias.

5

credo, sic mater, sic Liber auunculus eius,

sic maternus auus dixerat atque auia.

hoc misso in Syriam requierant omnibus aures:

audibant eadem haec leniter et leuiter,

nec sibi postilla metuebant talia uerba,

10

cum subito affertur nuntius horribilis,

Ionios fluctus, postquam illuc Arrius isset,

iam non Ionios esse, sed Hionios.

LXXXIV cum LXXXIII continuant Ω, nullo spatio relicto

Quintil. Inst. Orat. I. 5. 20 H litterae ratio mutata cum temporibus est saepius. Parcissime ea ueteres usi etiam in uocalibus, cum oedos ircosque dicebant, diu deinde seruatum ne consonantibus aspirarent, ut in Graccis et in triumpis: erupit breui tempore nimius usus ut choronae chenturiones praechones adhuc quibusdam inscriptionibus maneant, qua de re Catulli nobile epigramma est   1 Chommoda Calp. 1481: Com(m)oda Ω   2 arrius O Laur. 33.12 idemque credo significasse scribam RB: acrius p     insidias he (hee O) GOR, sed R ita ut he post deletum sit: hinsidias Politianus     an potius hinsidias... insidias?     Arrius] fort. Atrius, cf. Caes. B. G. v. 9   3, 4 post 10 habent Ω, huc reuocauit Politianus   4 insidias Ω   5 eius p: eius est Ω: ei est Da     fort. Liber (auonculus ēīst) sicut apud Lucretium; uide Cartault La Flexion dans Lucrèce p. 63   7 hoc Dah: hic uel hec Ω     Syriam Parthenius: Syria (Siria OBLa1) Ω, nisi quod in G super Syria linea est solito tenuior   8 audiebant Ω: corr. Dp     leniter] leuiter Bod. Lat. Class. e. 15     fort. lēuiter et lĕuiter quod ante me coni. Santen   11 artius GRVen a Laur. 33.12: arcius O: arctius BLa1ACDh et Bod. Lat. Class. e. 15   12 hionios p Politianus: ionios... ionios Ω

 

LXXXV

Odi et amo: quare id faciam, fortasse requiris.

nescio, sed fieri sentio et excrucior.

LXXXV cum LXXXIV continuant Ω, nullo spatio relicto

1 amạ (suprascr. o) RVen   2 sed] si Oh

 

LXXXVI

Quintia formosa est multis, mihi candida, longa,

recta est: haec ego sic singula confiteor.

totum illud formosa nego: nam nulla uenustas,

nulla in tam magno est corpore mica salis.

5

Lesbia formosa est, quae cum pulcerrima tota est,

tum omnibus una omnis surripuit Veneres.

LXXXVI cum LXXXV continuant Ω, nullo spatio relicto

2 haec ego, si singula, confiteor Markland     si Carpentoractensis omisso ego   6 omnis O: omnes G et plerique     subrip. ODh     Quintil. Inst. Orat. VI. 3. 18 Nam et Cicero omne quod salsum sit ait esse Atticorum, non quia sunt maxime ad risum compositi, et Catullus cum dicit ‘Nulla est in corpore mica salis’ non hoc dicit nihil in corpore eius esse ridiculum

 

LXXXVII

Nulla potest mulier tantum se dicere amatam

uere, quantum a me Lesbia amata mea es.

nulla fides nullo fuit umquam in foedere tanta,

quanta in amore tuo ex parte reperta mea est.

LXXXVII cum LXXXVI continuant Ω, nullo spatio relicto

1 potest] pone G   2 es Scaliger: est Ω   3 nulla] nullo (suprascr. a) R     nullo] D Lachm.: ullo Ω     in add. Doering: om. Ω     tanta Da: tanto Ω     Post 4 Scal. ponebat LXXV nunc est mens... omnia si facias: quem plerique secuti sunt

 

LXXXVIII

Quid facit is, Gelli, qui cum matre atque sorore

prurit et abiectis peruigilat tunicis?

quid facit is, patruum qui non sinit esse maritum?

ecquid scis quantum suscipiat sceleris?

5

suscipit, o Gelli, quantum non ultima Tethys

nec genitor Nympharum abluit Oceanus:

nam nihil est quicquam sceleris, quo prodeat ultra,

non si demisso se ipse uoret capite.

LXXXVIII cum LXXXVII continuant Ω, nullo spatio relicto

1 faciṣ (suprascr. t) R     furore in sorore correctum R   2 prorurit O: prorui t C: proruit cett.: num prourit?   3 facis O et D m. pr   4 et qui Da: ecqui Lachm.     quantum GO et corr. R: tantum Ven R m. pr., AB Laurentiani et Bod. Lat. Class. e. 15   5 tethis La1Ven: thetis GORC   6 lympharum L. Mueller     occ. Ω

 

LXXXIX

Gellius est tenuis: quid ni? cui tam bona mater

tamque ualens uiuat tamque uenusta soror

tamque bonus patruus tamque omnia plena puellis

cognatis, quare is desinat esse macer?

5

qui ut nihil attingat, nisi quod fas tangere non est,

quantumuis quare sit macer inuenies.

LXXXIX IN GELLIVM Ω: spatium unius uersus in O

1 Tellius O: Bellius D: Mellius Laur. 33.12   4 macer ACVen Paris. 7989: mater GO, R nondum mutatus, D, Laur. 33.12, Bod. Lat. Class. e. 15   6 fit GORVenC Bod. Lat. Class. e. 15

 

XC

Nascatur Magus ex Gelli matrisque nefando

coniugio et discat Persicum aruspicium:

nam magus ex matre et nato gignatur oportet,

si uera est Persarum impia religio,

5

natus ut accepto ueneretur carmine diuos

omentum in flamma pingue liquefaciens.

XC cum LXXXIX continuant Ω, nullo spatio relicto    

1, 3 magus Dap: magnus Ω   1, 2 nascetur... discet Richards   3 gnato Ω   4 religio Ω   5 gnatus Ω: gratus L. Mueller   6 omentum D Phil.: quintum O: omne tum Ω: num fomentum?

 

XCI

Non ideo, Gelli, sperabam te mihi fidum

in misero hoc nostro, hoc perdito amore fore,

quod te cognossem bene constantemue putarem

aut posse a turpi mentem inhibere probro;

5

sed neque quod matrem nec germanam esse uidebam

hanc tibi, cuius me magnus edebat amor.

et quamuis tecum multo coniungerer usu,

non satis id causae credideram esse tibi.

tu satis id duxti: tantum tibi gaudium in omni

10

culpa est, in quacumque est aliquid sceleris.

XCI cum XC continuant Ω, nullo spatio relicto

3 constantemue GOh: constanterue RVenC Laur. 33.12: constanterque BLa1Da Phil.   4 aut posse aut Ω: haud posse a Dap     mentem Da: mente Ω   9 id duxti Ald. I: induxti GORVen

 

XCII

Lesbia mi dicit semper male nec tacet umquam

de me: Lesbia me dispeream nisi amat.

quo signo? quia sunt totidem mea: deprecor illam

assidue, uerum dispeream nisi amo.

XCII Huic carmini IN C(A)ESAREM, qui titulus ex loco suo ante XCIII per errorem huc tralatus est, praefigunt Ω: spatium nec in G nec O, sed in O omissa est prima littera uocabuli Lesbia

1 Esbia O mala B   2 amat OD Laur. 33.12 et codices Gellii: amo al. amat BRVen: amo GACLa1h     3, 4 habent Oh Ambrosianus I. 67, Carpentoractensis et codices Gellii: om. Ω et Bod. Lat. Class. e. 15     Lachm. eos ab Italis ex Gellio additos fuisse ratus est: alii fuisse in archetypo, sed in plerisque apographis uitio praetermissos, cum archetypon describentis oculi ab amat in u. 2 ad amo in 4 errassent, cuius rei testimonium esse amo in GACLa1h scriptum. Impressi sunt in ed. 1473 hoc modo cui ego quasi eadem totidem mox deprecor illi κ.τ.λ.   3 quia sunt totidem ea Oh Ambros. I. 67 Carp.: quia sin totidem ea cod. Vaticanus 3452 Gellii: quas in totidem ea plerique codices Gellii: quia sentio idem: nam deprecor illam Froehlich: quia sunt itidem mea Schmidt     4 uero O Carp.     De hoc epigrammate disseruit Gellius N. A. VII. 16 cum esset uerbum deprecor doctiuscule positum in Catulli carmine κ.τ.λ.

 

XCIII

Nil nimium studeo, Caesar, tibi uelle placere,

nec scire utrum sis albus an ater homo.

XCIII cum XCII continuant Ω, nullo spatio relicto

2 nec si ore utrum si saluus an alter homo Ω: Ne (om. a) nisi orem Da     fort. ne scierim.     Quintil. Instit. Orat. XI. I. 38 Negat se magni facere aliquis poetarum utrum Caesar ater an albus homo sit, insania; uerte ut idem Caesar de illo dixerit, arrogantia est. Hinc, et quod Phaedrus III. 15. 10 posuit niger an albus, licet suspicari Quintilianum Catulli uerba inuerso ordine ater an albus legisse

 

XCIV

Mentula moechatur. moechatur mentula certe.

hoc est quod dicunt, ipsa olera olla legit.

XCIV cum XCIII continuant Ω, nullo spatio relicto

1 metula O: M. m., m. mentula? certe Postgate.     Plenam interpunctionem ante et post certe statuerunt Scal. Lachm. Haupt   2 olera ola Carp.

 

XCV

Zmyrna mei Cinnae nonam post denique messem

quam coepta est nonamque edita post hiemem,

milia cum interea quingenta Hortensius uno

............

5

Zmyrna cauas Satrachi penitus mittetur ad undas,

Zmyrnam cana diu saecula peruoluent.

at Volusi annales Paduam morientur ad ipsam

et laxas scombris saepe dabunt tunicas.

parua mei mihi sint cordi monimenta...,

10

at populus tumido gaudeat Antimacho.

XCV cum XCIV continuant Ω, nullo spatio relicto

1 Quintil. Inst. Orat. X. 4. 4 Cinnae Zmyrnam nouem annis accepimus scriptam Zmirna RVenAC: Zinirna GOB Laurentiani   2 cepta Ω     est post hiemem add. Owen   3 Hortensius codd.: Hatrianus in Munro   4 anno suppleuit Munro, mense Heyse, stans pede Owen     Inter 3 et 5 spatium est in Dp non in Ω   5, 6 Zinirn. GOR m. pr., B Laurentiani: Zmirn. ACVen     canas Ω: corr. ha   6 peruoluit Ω   7 Padoam Rob. Titius, Froehlich: num Patinam? cf. Schol. Veron. ad Aen. I. 247   9 monimenta scripsi: monum. Ω: post monumenta in marg. RVen deest     laboris Dap: sodalis Ald. I: poetae Bapt. Guarinus: Philetae Bergk: Phanoclis Rossbach: Phalaeci Munro: Catonis Leo   10 populus ul’ tu timido O: timido a: eut (GORVen) uel ent(h)ima c(h)o Ω

 

XCVI

Si quicquam mutis gratum acceptumue sepulcris

accidere a nostro, Calue, dolore potest,

quo desiderio ueteres renouamus amores

atque olim missas flemus amicitias,

5

certe non tanto mors immatura dolorei’st

Quintiliae, quantum gaudet amore tuo.

XCVI cum XCV continuant Ω, nullo spatio relicto

1 et gratum Ω unde muteis scribebat Schwabe: et om. Da   3 que O: quom H. A. Koch, Munro: quei Baehrens: quod Gul. Meyer     renouamur O si recte interpretor renouam̃: reuocamus Busche   4 orco mersas Haupt   5 imm. OVen     doloreist scripsi: dolor est GORVenB Laurentiani: dolore est ACa: dolori est Dh   6 Quintile O: QuintillG

 

XCVII

Non (ita me di ament) quicquam referre putaui,

utrumne os an culum olfacerem Aemilio.

nilo mundius hoc, niloque immundius illud,

uerum etiam culus mundior et melior:

5

nam sine dentibus hic: dentis os sesquipedalis,

gingiuas uero ploxeni habet ueteris,

praeterea rictum qualem diffissus in aestu

meientis mulae cunnus habere solet.

hic futuit multas et se facit esse uenustum,

10

et non pistrino traditur atque asino?

quem siqua attingit, non illam posse putemus

aegroti culum lingere carnificis?

XCVII cum XCVI continuant Ω, nullo spatio relicto

1 quicquam Dap Laur. 33.12: quicquid al. quicquam BRVen: quicquid GOACh   2 utrumne ed. Trinc.: num utrum os an culumne?   3 nilommundius G: nihil omundius O     nobisque inmundius illud Ω, nisi quod pro nobisque a habet nihloque, D nihilo, O compendium scripturae quod aut nihiloque aut nobisque significare potuit, praeterea inmundior illo est in D. Scripseram in ed. 1 nilo mundius hoc, niloque inmundius illud, h.e. os nihilo mundior res est culo, culus nihilo inmundior res est ore: post intellexi Gul. S. Walker idem occupasse in Corpore Poet. Latinorum.   5 sic Rossbach: nam sine dentibus est hic (hin̤ suprascr. c R) dentis seseque dedalis Ω: nam sine dentibus est hic dentis hos (os a) sexquipedalis (esque p. a) Da: est. hic Lachm.: Est. os Froehlich   6 ploxint Festus p. 290 Ponor: ploxnio O: ploxonio GRAC Laur. 33.12: ploximo Bod. Lat. Class. e. 15     Quintil. I. 5. 8 Catullus ploxenum circa Padum inuenit   7 diffissus Statius: def(f)essus in (a)estum Ω     aestu a   8 meientis R: megentis GO   9 facit O Dah: fecit Ω   10 pristrino O   11 si quae O

 

XCVIII

In te, si in quemquam, dici pote, putide Victi,

id quod uerbosis dicitur et fatuis.

ista cum lingua, si usus ueniat tibi, possis

culos et crepidas lingere carpatinas.

5

si nos omnino uis omnes perdere, Victi,

hiscas: omnino quod cupis efficies.

XCVIII cum XCVII continuant Ω, nullo spatio relicto

1 inquam quam Ω     pote om. O     Vetti Statius: Vitti Haupt   2-5 om. D   4 carpatians (pant O) GO: carpatians al. carpatinas RB   6 hiscas Voss: discas Ω: dicas p: deiscas pro dehiscas Hendrickson

 

XCIX

Surripui tibi, dum ludis, mellite Iuuenti,

suauiolum dulci dulcius ambrosia.

uerum id non impune tuli: namque amplius horam

suffixum in summa me memini esse cruce,

5

dum tibi me purgo nec possum fletibus ullis

tantillum uestrae demere saeuitiae.

nam simul id factum est, multis diluta labella

guttis abstersisti omnibus articulis,

ne quicquam nostro contractum ex ore maneret,

10

tamquam commictae spurca saliua lupae.

praeterea infestum misero me tradere amori

non cessasti omnique excruciare modo,

ut mi ex ambrosia mutatum iam foret illud

suauiolum tristi tristius elleboro.

15

quam quoniam poenam misero proponis amori,

numquam iam posthac basia surripiam.

XCIX cum XCVIII continuant Ω, nullo spatio relicto: in Da spatium, in quo AD IVVENTIVM

1 Surripui Da: Surmpuit O fortasse pro surrupuit: Surripuit Ω     iuuenti R: uiuenti Paris. 7989 m. pr.     In GOCVen uix dinoscas iu- an ui- exaratum sit   2 suauiolum GORVen et plerique     amb(am G)rosio Ω, quod defensum ibat Näke ad Diras p. 238   7 ad pro id G: num ac?   8 abstersisti ed. Trinc., Schmidt: astersiṣ B: abstersti O, Auantius: a(b)stersi Ω   9 ne Dh: nec Ω   10 cõmicte G: conmincte RVen   11 infestum misero B Phil. Carp.: infesto miserum Ω: num infausto?   13 mihi ex ambros(x R)io Ω: corr. Da   14 suau. Da: sau. Ω   15, 16 del. Landor   15 amoris Postgate

 

C

Caelius Aufilenum et Quintius Aufilenam

flos Veronensum depereunt iuuenum,

hic fratrem, ille sororem. hoc est, quod dicitur, illud

fraternum uere dulce sodalicium.

5

qui faueam potius? Caeli, tibi: nam tua nobis

perfecta †exigitur† unica amicitia,

cum uesana meas torreret flamma medullas.

sis felix, Caeli, sis in amore potens.

C IN CELIVM ET QVINTIVM marg. G, Ω: spatium unius uersus in D, non item in O, ubi tamen prima littera uocabuli Celius omissa est

1 Ellius O     Melius D: E elius C   2 ueron. GVenDa: treron. al. ueron. RB: treron. OCLa1     depereunt ed. Parm. 1473: depereret GOACLa1: depereret al. ant RBVen   5 qui a: cui Ω   6 perspecta a     †exigitur†] est exigitur est G: est (ē R) igitur est ORVenA Laur. 33.12: est igitur CLa1a     per facta exhibita est Lachm.: perspecta est signis Froehlich: perspecta eximie est H. A. Koch: perspecta egregie est Baehrens: perspecta est igni tum Palmer

 

CI

Multas per gentes et multa per aequora uectus

aduenio has miseras, frater, ad inferias,

ut te postremo donarem munere mortis

et mutam nequiquam alloquerer cinerem.

5

quandoquidem fortuna mihi tete abstulit ipsum,

heu miser indigne frater adempte mihi,

nunc tamen interea haec prisco quae more parentum

tradita sunt tristi munere ad inferias,

accipe fraterno multum manantia fletu.

10

atque in perpetuum, frater, aue atque uale.

CI FLETVS DE MORTE (AMORE D) FRATRIS marg. G, RVenADB Laurentiani: spatium in O non est, sed prima littera uocabuli Multas omissa est

1 Vltas O   2 seras Markland   4 mutam Ω: mutum D     ne quicquam Ω   7 hec Oh: hoc Ω     priscoque Ω   8 tristi Ω: om. D spatio relicto     munere Ω: munera Dh: tristis munera Lachm.

 

CII

Si quicquam tacito commissum est fido ab amico,

cuius sit penitus nota fides animi,

meque esse inuenies illorum iure sacratum,

Corneli, et factum me esse puta Harpocratem.

CII cum CI continuant Ω: spatium in D, non item in O, ubi tamen prima littera uocabuli Si omissa est  

1 I O     taciti Heinsius: tacite Munro     ab antiquo GO, non R   3 Post illorum distinguebat Munro   4 arpocratem Ω

 

CIII

Aut sodes mihi redde decem sestertia, Silo,

deinde esto quamuis saeuus et indomitus:

aut, si te numi delectant, desine quaeso

leno esse atque idem saeuus et indomitus.

CIII cum CII continuant Ω, nullo spatio relicto

1 sext. Ω   2 est o Ω: est O: es o D   3 numi al. mimi B: mimi al. numi RVen: mīmi O

 

CIV

Credis me potuisse meae maledicere uitae,

ambobus mihi quae carior est oculis?

non potui, nec, si possem, tam perdite amarem:

sed tu cum Tappone omnia monstra facis.

CIV cum CIII continuant Ω, nullo spatio relicto

1 uitae] Victi uel Vetti Starkie   3 non] nec Doering     si om. O     perdita O     amare Ω: corr. Da   4 caupone Bodl. Lat. Class. e. 15     mostra Ven, D nondum correctus     sed tua, Coponi, crimina nostra facis Wilkes secutus Vossium

 

CV

Mentula conatur Pipleium scandere montem:

Musae furcillis praecipitem eiciunt.

CV cum CIV continuant Ω, nullo spatio relicto

1 pipleium RC Laurentiani: pipileium GO     scandere Da: scindere Ω   2 furcilis GOBLa1

 

CVI

Cum puero bello praeconem qui uidet isse,

quid credat, nisi se uendere discupere?

CVI cum CV continuant Ω, nullo spatio relicto

1 bello Ald. I: obel(l)io Ω: fort. Obelli     isse Balth. Venator: esse GOh Lachm.: ipse RVen et plerique: ire Schwabe     qui uidet, esse quid credat Thomas

 

CVII

Si quoi quid cupido optantique optigit umquam

insperanti, hoc est gratum animo proprie.

quare hoc est gratum †nobis quoque† carius auro

quod te restituis, Lesbia, mi cupido.

5

restituis cupido atque insperanti, ipsa refers te

nobis. o lucem candidiore nota!

quis me uno uiuit felicior, aut magis ab dis

optandum in uita dicere quis poterit?

CVII cum CVI continuant Ω, nullo spatio relicto: spatium in Da, quod corr. D sic suppleuit AD LESBIAM

1 quoi quid Ribbeck: quic(d O)-quid Ω: vquicquam Dah   2 insperati Heinsius   3 nobis quoque codd. quod ita retinebat Blaydes ut post quoque interpungendum censeret, non post gratum: nobisque hoc Statius: nobisque est Haupt: Lido quoque ego ed. 1: quouis quoque Baehrens     carior auro Gul. S. Walker, quod cum sequentibus coniungebat   5 inspiranti O: inspirati Bod. Lat. Class. e. 15: num inopinanti?   6 o luce codd. nisi quod aluce est in Bod. Lat. Class. e. 15   7 quis me uiuit uno uno felicior D     post magis spatium in D     ab dis] me est Ω: hac est Oh   8 optandus uita dicere codd.: magis hac quid Optandum uita Al. Guarinus: m. hac res Optandas uita Lachm.: magis hac rem Optandam in uita Postgate: num istac Optandam uita?

 

CVIII

Si, Comini, arbitrio populi tua cana senectus

spurcata impuris moribus intereat,

non equidem dubito quin primum inimica bonorum

lingua excerpta auido sit data uulturio,

5

effossos oculos uoret atro gutture coruus,

intestina canes, cetera membra lupi.

CVIII cum CVII continuant Ω, nullo spatio relicto: spatium in Da, quod corrector D sic suppleuit IN QVENDAM

1 sic Al. Guarinus: Sic homini populari arbitrio tua cana Ω: Sic homini arbitrio     tua cana D: Sic homini arbitrio populari cana s. ed. antiq. saec. xv: Si, Comini, populi arbitrio tua c. Statius   4 excerpta scripsi: exercta O: exerta Ω: excepta D: execta a, Lachm.

 

CIX

Iucundum, mea uita, mihi proponis amorem

hunc nostrum inter nos perpetuumque fore.

di magni, facite ut uere promittere possit,

atque id sincere dicat et ex animo,

5

ut liceat nobis tota perducere uita

aeternum hoc sanctae foedus amicitiae.

CIX cum CVIII continuant Ω, nullo spatio relicto: spatium in Da, quod corr. D sic suppleuit AD LESBIAM

1 amorem D: amore Ω   5 perducere codd.: producere ed. Trinc.   6 eterne O: aternum D m pr. alternum Bod. Lat. Class. e. 15, Turnebus, cf. Carm. Epigr. 1296, Buecheler

 

CX

Aufilena, bonae semper laudantur amicae:

accipiunt pretium, quae facere instituunt.

tu, quod promisti, mihi quod mentita inimica es,

quod nec das nec fers, saepe facis facinus.

5

aut facere ingenuae est, aut non promisse pudicae,

Aufilena, fuit: sed data corripere

fraudando effectis, plus quam meretricis auarae,

quae sese toto corpore prostituit.

CX cum CIX continuant Ω, nullo spatio relicto: spatium in Da, quod corr. D sic suppleuit AD AVFILFNAM

1 et 6 Auffilena GORVen: aut fillena O   3 promisti Bod. Lat. Class. e. 15: promisisti Ω     tu, promisisti mihi quod mentita, inimica es Munro   4 nec fers codd.: et fers B. Guarinus, Munro. Post saepe distinguebat Munro   5 promisse Parthenius: promissa codd.   7 effectis scripsi: efficit Ω: effecit C, Paris. 7989, Carpentoractensis et Bodl. Lat. Class. e. 15: officiis Bergk   8 toto Da: tota Ω: totam Westphal

 

CXI

Aufilena, uiro contentam uiuere solo,

nuptarum laus ex laudibus eximiis:

sed cuiuis quamuis potius succumbere par est,

quam matrem fratres ex patruo . . .

CXI cum CX continuant Ω, nullo spatio relicto: spatium in D, quod corr. D sic suppleuit AD AVFILENAM

1 Auffilenam GVen Laurentiani: Aut fillenam O     contentas Scal., Lachm.   2 sic Passeratius: laus est laudibus eximiis codd.: laus est laudibus ex nimiis Baehrens   3 par Dap: pars Ω   4 parere add. Doering et Schmidt (cf. Carm. Epigr. 980.6).     Post fratres Bod. Lat. Class. e. 15 et ed. Pr. supplerunt efficere, Heyse suscipere, Rossbach concipere

 

CXII

Multus homo es, Naso, neque tecum multus homo qui

descendit: Naso, multus es et pathicus.

CXII cum CXI continuant Ω, nullo spatio relicto

1 es Ald. I: est codd.     neque Ω: nec D: nam p Scal.     homõ qui scripsi, cf. LXXXI.2: homoque RVenAC Laurentiani: homo GO: homo sed D Bod. Lat. Class. e. 15: homo est qui Scal.: homost quin Schwabe: est cum Palmer     fort. homost cui Descendis   2 descendit Ω: descendat a: te scindit Haupt: descendis Parthenius     es] est G     Munro scribebat Mutus homo es, Naso, neque tecum mutus homost qui descendit; Naso, mutus es et pathicus, E. B. Birks mulus, Baehrens mundus, ego nullus

 

CXIII

Consule Pompeio primum duo, Cinna, solebant

Maeciliam: facto consule nunc iterum

manserunt duo, sed creuerunt milia in unum

singula. fecundum semen adulterio.

CXIII cum CXII continuant Ω, nullo spatio relicto: spatium in D, quod corr. sic suppleuit AD CINNAM

1 cina a     molebant Maehly   2 Meciliam G: Mecilia Ω: Mucillam Pleitner, Schwabe   3 milia GO in imum Carpentoractensis, fortasse recte, ut sit idem quod ad minimum   4 singula ed. antiquissima saec. xv, uulgo: singulum Ω

 

CXIV

Firmanus saltu non falso Mentula diues

fertur, qui tot res in se habet egregias,

aucupium omne genus, piscis prata arua ferasque.

nequiquam: fructus sumptibus exsuperat.

5

quare concedo sit diues, dum omnia desint.

saltum laudemus, dum †modo† ipse egeat.

CXIV cum CXIII continuant Ω, nullo spatio relicto: spatium in Da, quod corr. D sic suppleuit DE SALIO

1 Formianus Scal.: Firmano Munro     saltu Palladius, Lachm.: saluis GOha Laurentiani: salius CABD: salius an saluis sit in R non dispexi: saltus Auantius, quo scripto Mentula uocatiuus erit     mensula Ω: corr. hp   2 qui quot BLa1p   3 aucupium Woelfflin: aucupiam Ω: an cupiam Oh: aucupia p, Munro   4 ne (nec O) quicquam Ω     exsuperat C: exuperat Ω   5 quare, concedo, sit diues Morgenstern     domnia Baehrens   6 saltum O: saltem Ω, quod retinebat Pleitner     modo codd. quod Munro ablatiuum faciebat: domo Lachm.: bono Riese: modulo Schmidt     saltus l. commoda, dum ipse egeat Postgate     fort. dum domi ipse egeat

 

CXV

Mentula habet instar triginta iugera prati,

quadraginta arui: cetera sunt maria.

cur non diuitiis Croesum superare potis sit,

uno qui in saltu totmoda possideat,

5

prata arua ingentes siluas saltusque paludesque

usque ad Hyperboreos et mare ad Oceanum?

omnia magna haec sunt, tamen ipsest maximus ultro,

non homo, sed uero mentula magna minax.

CXV cum CXIV continuant Ω, nullo spatio relicto: spatium in Da, sed sine titulo

1 habes Lachm.     instar (istar O) Ω: noster Muretus: iusti Statius: iusta h.e. iuxta Scaliger: bostar i. e. boum stationem siue βοοστασιν (Callim. Del. 102) ego   3 potis sit Da: potuisset Ω   4 tot moda (monda A) Ω: tot modi al. da Ven: tot bona Auantius   5 iugentis O     saltusque (saltus AC) paludesque (plaudesque O) Ω: altasque paludes D: latasque p. Rossbach: salsasque p. Bergk   7 ipsest Froehlich: ipse si Ω: ipse est a     ultro ed. 1473: ultor Ω: lustro Scaliger: multo Bruner: mutto ego

 

CXVI

Saepe tibi studioso animo uenante requirens

carmina uti possem mittere Battiadae,

qui te lenirem nobis, neu conarere

telis infestum mittere in usque caput,

5

hunc uideo mihi nunc frustra sumptum esse laborem,

Gelli, nec nostras hic ualuisse preces.

contra nos tela ista tua euitamus amictei:

at fixus nostris tu dabi supplicium.

CXVI cum CXV continuant Ω, nullo spatio relicto: spatium in Da, quod corr. D sic suppleuit AD GELIVM

1 studiose a (m. pr.)     requires codd.     ueniam ante requirens Hermes   2 batriade Ω   3 leniret al. rem Ven: leniret a   4 sic Lachm.: telis (celis O) infesta mitteremusque Ω     infestum D: inusque Parmensis 716     telis infestans icere mi usque caput Birt: num telis infestatum icere in usque c.?   6 hic Dap Lachm.: hinc Ω: huc Muretus     inualuisse Birt   7 euitamus Dh: euitabimus Ω     amicta Ω, nisi quod O habet amitha: amictu hp Lachm.     Scripsi amictei, cf. basiei VII.9     Olim conieceram at hic iam uel ἀθικτοι uel ἀμικτι   8 affixus Ω: afflixus Ven     noḅịṣstris Ven     dabis Ω

Finito libro referamus gracia Christo Amen O: Explicit Catulli Veronensis libellus G: Deo gratias amen RVen: Catulli Veronensis liber finit (explicit La1)BLa1

FRAGMENTA

I

At non effugies meos iambos

Porphyrion et Comm. Cruquii ad Hor. C. i. 16.24

II

Terentianus Maurus 2755-2758, Atil. Fortunatianus p. 317 Gaisf. et p. 349, Marius Victorinus p. 163 Gaisf. et p. 207, Censorinus p. 97 Iahn.

1 locum quattuor codices Censorini     2 silua suppleuerunt Itali: fort. cella

III

de meo ligurrire libido est

Non. 134     de mero L. Mueller

IV

Animula miserula properiter abiit.

Non. 517, Diomedes 496 G., 513 Keil

abit codices Nonii: obiit codices Diomedis: abiit Lachm.

V

Lucida qua splendent carchesia mali.

Non. 546, a quo uersus tamquam Catulli Veronensis allatus est. Cinnae ascribunt Isidorus Orig. xix. 2. 10 et Schol. Lucani v. 418, quorum ille scribit Lucida confulgent alti carchesia mali, hic L. cum fulgent summi c. m.

VI

Schol. Veronensia in Verg. Aen. viii. 34 in Hageni Appendice Seruiana p. 439 Carbasus et masculino et feminino genere dictus est. Catullus cannubiae———carbasus— | ros

VII

Seruius ad Verg. G. ii. 95 Hanc uuam (Rhaeticam) Cato praecipue laudat in libris quos scripsit ad filium: contra Catullus eam uituperat et dicit nulli rei esse aptam miraturque cur eam laudauerit Cato. Cf. Mart. xiv. 100 et E. Ω. B. Nicholson, Keltic Researches, p. 152.

VIII

Plinius Hist. Nat. xxviii. 19 Hinc Theocriti apud Graecos, Catulli apud nos proximeque Vergili incantamentorum amatoria imitatio.

IX

Seruius ad Verg. Aen. iv. 409 Sic etiam Horatius ‘Vade, uale; caue ne titubes mandataque frangas,’ nam caue ue longa est, nec uocalis sequitur ut in bucolico ‘uale, uale, inquit, Iolla.’ Sed dicimus a tertia esse coniugatione imperatiuum, ut ‘cauo, cauis.’ Hinc etiam Catullus cauere dixit. Cf. Cat. L. 18, 19, LXI. 152.

X

Seruius ad Verg. Aen. v. 610 Notandum sane etiam de Iride arcum genere masculino dicere Vergilium: Catullus et alii genere feminino ponunt, referentes ad originem, sicut haec Attis et haec Gallus legimus.

haec Cattis plerique codices Seruii, unde Sittl scribendum credidit cattis, Thilo et Hagen cattus ediderunt. Lachm. Attis dedit, quem sequor. et sic scriptum est in codice Seruiano F et a correctore codicis L. Vide Catull. LXIII.

XI

Seruius ad Verg. Aen. vii. 378 Catullus hoc turben dicit ut hoc carmen.

Ad LXIV. 107 referebat Spengel. Tibullus pro Catullo scribebant Nansius, Nicolaus Loensis, R. Vnger.

XII

Varro de L. L. vii. 50 Vesperugo stella quae uespere oritur, a quo eam Opilius scribit Vesperum; itaque dicitur †alterum† ‘Vesper adest,’ quem dicunt Graeci διεσπεριον.

alternum Riese h.e. ἀμοιβαῖον, fortasse alternatim. Ad Catull. LXII.1 primus referebat Vulpius, dein Baehrens et Riese.

XIII

Varro de L. L. vi. 6 Nox quod, ut Catulus (Catullus aliquot codices) ait, omnia nisi interueniat sol pruina obriguerint, quod nocet, nox.

Hunc locum Varronis primus Baehrens ad Catullum, sed in opere deperdito neque inter carmina reuocabat: ego ad Catulli LXII. 32 sqq. ubi uersus nonnulli exciderunt.

XIV

[et Lario imminens Comum]

Codex Vibii Sequestris Mus. Brit. Add. 16986 post In athamatia lacus lune tenuia ligna accendit ex quo bibens aut insanit aut sopitur haec habet minoribus litteris tanquam perscripta pagina addita Lacus comi Catullus et Lario iminens Comum.

Fragmentum dubium et fortasse ad Petrarcham referendum, qui in Itinere Syriaco p. 559 ed. Basil. haec habet Nam hoc Mediolano proximum, Latio (l. Lario) imminens, Alpibus adiacens, Comum est, non Cume. Fuit inter libros quos legit Petrarcha Vibius Sequester, teste de Nolhac, Pétrarque et l’Humanisme pp. 133, 302.