Monnica Patricii conjux, mater Augi. 167. quem et carne ut in hanc lucem temporalem, et corde ut in æternam lucem nasceretur, parturivit, 157. educata fuit pudice ac sobrie, 159. in domo fideli, bono membro Ecclesiæ Christianæ, ib. Non tam suæ matris, quam decrepitæ cujusdam famulæ cura ad honestatem instituebatur, ib. immo disciplina et regimine Christi, eam in Dei timore jam tum erudientis, ib. Per Christum subdita parentibus, potius quam per parentes subdita Christo fuit, ib. Amore vini paulatim capta, sanatur insultatione ancillæ cum ea litigantis, 158, 83.

Patricio (cui soli nupta fuit, 167.) in matrimonium tradita, servivit ei veluti Domino, 159, 10. satagens eum Deo lucrari, 159. Ut sese gerebat in virum a fide ac moribus ipsius longe alienum, ib. In socrum adversus se irritatam malarum ancillarum susurris, ib. Erga matronas de maritis suis querelam moventes, ib. Erga dissidentes et discordes inter se anima, 160. Erga servos Dei, ib. Erga parentes, domumque suam, ib.

Nutrivit filios, 162. toties eos parturiens, quoties a Deo deviare cernebat, ib. Augm. spiritu parturivit majori sollicitudine, quam carne pepererat, 73, 10. Hunc a primis annis in Catechumenorum gradu constituit, 9, 31. Cumque adhuc puer in repentino mortis periculo versaretur, curabat festinabunda ut sacramentis salutaribus initiaretur et ablueretur, 10. Eo tamen recreato, baptismum differendum duxit, ib.

Augo. an. æt. xvi agente, Deus jam inchoaverat in ea templum suum et exordium sanctæ habitationis suæ, 20. Ex quo in Christo regenerata fuit, vitam fide et moribus præcipuam egit, 166. Augm. ut a fornicatione maximeque ab adulterio abhorreret cum ingenti sollicitudine admonebat; uxorem tamen dare nolebat, quo consilio, 21. Virum suum sub ipsius vitæ finem ad Christi fidem adducit, 160. Quo viduata sumtus nihilominus (Romaniani ope, 100, n.) procurat Augo. tunc apud Carthaginem Rhetoricæ studenti, 30. Hunc interea in Manichæorum hæresin prolapsum luget, horis omnibus orationum suarum de eo ad Deum indesinenter plangit, 43. ejusque convictum aversatur, 42. De futura ejus resipiscentia admonita per somnium, (ib.) perque responsum episcopi (43.) cujusdam, fieri non posse asserentis, "ut filius istarum lachrymarum pereat," (44.) mensa domoque rursus excipit, 42.

Frequentabat eleemosynas, vidua casta et sobria, 73, 83. Obsequens et serviens sanctis, nullum diem prætermittebat oblationem ad altare Dei, ib. Bis in die, mane et vespere ad Ecclesiam venire solita, ut oraret vel verbum Dei audiret, ib.

Augm. Romam ipsa invita et falsa navigantem lachrymis prosequitur, 72. pro eo Deum rursus deprecatur, ib. Paulo post conscensa nave, per marina discrimina nautas consolatur, de felici perventione divinitus certior facta, 82. Mediolanum veniens Augm. audito Ambrosio jam abalienatum a Manichæis reperit, ib. De ejus futuro matrimonio revelationem a Deo expetit, sed frustra, 100. Ambrosium diligit ut Angelum Dei, 83. Ille in ejus laudem, viso Augo. sæpe erumpebat, gratulans ipsi quod talem matrem haberet, 84. Apud Mediolanum vetanti Ambrosio, epulas ad Memorias Martyrum adferri, morem gerit libentissime, ib. Excubante Mediolanensi plebe in Ecclesia, vigiliarum primas tenet, 155. orationibus vivit, ib.

Gaudium ejus de Augi. conversione, 144. Secedit cum illo in agrum Cassiciacum, 150. Augm. suscepto baptismate remeantem in Africam comitatur, 157. quocum apud Ostia Tiberina paullo ante obitum suum colloquitur de vita æterna, 161. Rapiuntur ambo in æternæ sapientiæ contemplationem, ib. Nulla jam re se delectari in hac vita profitetur, 162. Unum fuisse propter quod hic aliquantum immorari cupiebat, ut Augm. Christianum Catholicum videret ante obitum, ib. Post dies cir. v. decumbit febribus, ib. de sepultura corporis sui extra patriam, tandem nihil curat; sed tantum ut ejus ad Domini altare meminerint filii, ubi ubi fuerint, 163, 167. Alia ejus insignis sententia, 163. die ix ægritudinis, an. lvi æt. suæ, xxxiii æt. Augi. migrat ex hac vita, ib. Ejus funus, 164 sq. Sacrificium pretii nostri pro ea offertur, jam juxta sepulchrum posito cadavere, priusquam deponatur, ut illic fieri solebat, 165. Ejus elogium, 159 sqq. 164 sq.

Moris humani flumen vix superandum, 13, et n.

Mores hominum. Quæ contra mores hominum sunt flagitia pro morum diversitate vitanda sunt, 37.

Mors sibi ipse est qui male vivit, 230. Moritur qui Deum non videt, 3. Mortalitas testimonium peccati, 1.

Mortui, vide Defuncti.

Mulier quæ perdiderat drachmam, 129, 181. Ænigma Salomonis de muliere sedente super cellam in foribus, 34.

Mutantur cœlum et terræ. Cœlum et terra clamant quod facta sint quia mutantur, 208.

N.

Navigius Augi. frater morti Monnicæ et ejus funeri interfuit, 162, et n.

Nebridius patria Carthagini vicina, 96. Augo. carissimus, adolescens valde bonus et valde castus, 48. mirabilis animæ, 109. mitissimus, 133. Augm. ab astrologis consulendis revocare nititur, 48, 109. Argumentum ipsius clarum contra Manichæos, 105. Mediolanum venit non ob aliud nisi ut cum Aug. in sapientiæ studio vivat, 96. Beatæ vitæ inquisitor ardens, ib. Sub Verecundo Mediolanensi grammatico docet, 133. Errans aliquando circa Incarnationis mysterium, postea fit Catholicus, 148. Deo servit in perfecta castitate apud suos in Africa, ib. Tota domus ejus per eum fit Christiana, ib. Moritur haud multo post Augi. baptismum, ib. vivit in sinu Abrahæ, ib. Epistolæ ad Nebridium, 150.

Necessitas consuetudine inducta, 132.

Nobilium conversio majoris lætitiæ caussa est Ecclesiæ, 131. Nobilitatis nomine superbos plus tenet diabolus, ib.

Nomen dare ad Baptismum, 154, et n.

Nubes prædicatores, cœlum Scriptura, 260.

Nugæ majorum vocantur negotia, 8.

O.

Obedire regibus generale pactum est societatis humanæ, 37.

Oblatio altaris, 73.

Oblivionis memoria est, 179.

Oculi sensuum principes, 195. Oculorum voluptas, 193.

Odium in proximum cor gravius vastat, 15.

Opera Dei compendio narrantur, 277. Opera nostra bona ideo bona sunt quia Deus ea nobis donat, 166, et n. 157, 249.

Oratio pro mortuis ad altare, 163, 165, 167.

Oratoria i. q. Memoriæ, 71, n.

Ordinare aliud, aliud creare, 9, n.

Orestes et Pylades, 51.

Otium malum, 20.

Ovidius in Trist. innuitur, 61.

P.

Paracletus, 31.

Pars turpis est, quæ suo universo non congruit, 37.

Patres S. Vet. Testam. a Manichæorum cavillationibus vindicat Aug. 35, 36, 37, 39, et nn.

Patricius Aug. pater, tenuis municeps Thagastensis, 20. Animosior quam opulentior, ultra vires rei familiaris filio impendebat, quidquid etiam longe peregrinanti studiorum caussa opus erat, 20. Quamvis ira fervidus, nunquam cecidit Monnicam uxorem, 159. Fit Catechumenus Augo, an. fere xvi agente, 20. annoq. post, (30.) moritur fidelis, 160. Ejus mores, 159. Pro eo orari ad altare vult Augustinus, 167.

Paulus Apostolus unde dictus Paulus, 131, et n. Miles castrorum cœlestium, 190. Ejus lingua volatilis, loquens mysteria, 273. Illum præ ceteris legit Aug. 122.

Paulus proconsul, per baptismum fit Regis Magni provincialis, 131.

Peccata ante baptismum vulgo parvi pendebant, 10. post baptismum delictorum reatus major et periculosior, ib.

Peccatum nihil est, 25. Admittituendum immoderata in hæc infima inclinatione, summa bona deseruntur, 22, 230, et n. Dum non in Deo, sed in seipso et aliis creaturis voluptates, sublimitates, veritates homo quærit, 17. Peccatum omne, perversa Dei imitatio, 23, 24.

Peccati caussa Deus non est, 205. peccatorum ordinator, tantum non creator, 9, et n. Peccatum non committitur sine caussa, 22. Peccandi quædam est necessitas, 132. Quomodo in eam descendatur, ib.

Peccatum dæmoni est sacrificium, 15.

Peccati pœnæ: Obcæcatio, ib. Inquietudo animi, 63. Pœna sua sibi est omnis inordinatus animus, 11, 241, n. Peccator Deum fugere non potest: sed invenit ubique Dei legem in pœna sua, 53.

Animæ peccatrices Dei imperii ordinem non perturbant, 118, 63, et n. Peccatum Deo non nocet, 230, 63. nec nocere potest, 63, 38.

Peccatorum apud Deum confessio, spem excitat, 171.

Peccati lex est violentia consuetudinis, 133.

Peccatorum duæ origines, 3, n.

Peccata alia contra naturam, alia contra mores, alia contra præcepta, 37, et n. Peccata proficientium, 38.

Pelliceæ tunicæ mortalitatem significant, 120, et n. 259.

Penulati magistri, 13.

Perturbationes animi quatuor sunt, cupiditas, lætitia, metus et tristitia, 178.

Petiliani malitia in Augustinum, 44, n.

Phantasmata. Luctæ animæ cum phantasmatibus præclara descriptio, 32.

Philosophiæ laus et defensio, in Hortensio Ciceronis, 30. Quomodo ad philosophiam accensus fuit Augustinus, ib.

Philosophi præ superbia Creatorem per creaturas non invenerunt, 66, 65.

Photinus, ejus falsitas, 121, et n. 72, n.

Picturæ lascivæ, 14.

Piis idem probatur, quod Deo placet, 276.

'Piscis de profundo levatus' manducatur in mensa parata in conspectu credentium, 266, et n. 269. Quid per 'pisces et cetos' significatur, 274, 65, n.

Plani Mathematici, pietatis expertes, 47. et veritatis, 48, 108.

Platonicorum in libris quædam Aug. legit consentanea doctrinæ Christianæ de divinitate Verbi æterni, nihil tamen de Incarnati humilitate, 112, 113. In iis etiam non invenit quod in sacris litteris reperit, nempe viam salutis, et doctrinam humilitatis, ib.

Poeseos vanitates noxiæ, 13, 14.

Pontitianus Afer, in palatio militans, Christianus et valde pius, 134. Narrat Augo. Antonii Monachi vitam, 135, 143. et duorum Agentium in rebus conversionem, 135.

Prædicatores Evangelii nubes dicuntur, 260. Ipsis debentur necessaria, et quomodo, 272. Quomodo possunt gaudere de datis sibi beneficiis, ib. Transeunt ex hac vita in aliam vitam, scriptura vero sancta permanet, 260.

Præsidatus, i. e. Præsidis munus, 98.

Prætorianum pretium, 96, et n.

"Preces pro mortuis" dogmati Eccl. Rom. de Purgatorio adversari quinam ostenderint, 165, n.

Principium. Quomodo intelligatur illud Geneseos, "in principio Deus creavit, &c." 210 sqq.

Prius aliquid dicitur æternitate, tempore, electione, origine, 246.

Psalmorum cantus toto Christiano orbe celebris, 150, 156. Quando inductus Mediolani, 155. Cantantur Psalmi in funere defunctorum, 164. in Ecclesia, 192. De hocce cantu quid Athanasius senserit, 192. quid Augustinus, 193. Psalmi litteræ de melle cœli melleæ, 153. Explicatio Psalmi iv 'Cum invocarem,' 150-152. Psalmorum vis et utilitas, 155, 150, 164, n.

Psalterium decem chordarum, decalogus, 37.

Puellæ instituendæ modus, 157 sq.

Pueri in rebus non vanis instituendi, 13.

Pueritiæ vitia ad succedentes ætates transeunt, 6, 16.

Pulchritudo quid, et in quo consistat, 56. Pulchritudines exteriores a Dei pulchritudine veniunt, 194.

Pulchrum definitur, 58. De Pulchro et Apto duo aut tres libros scribit Aug. 57.

Pylades et Orestes, 51.

Q.

Quærere. Veritatem qui non pie quærunt, non inveniunt, 66.

Quæstionum tria genera, an sit, quid sit, quale sit, 175.

Quies frustra quæritur in creaturis fugacibus, 53, 54, 55. In Deo solo habetur, 1, 24. Ibi est locus quietis imperturbabilis, ubi non deseritur amor, si ipse non deserat, 54. Fecit nos Deus ad se, et inquietum est cor nostrum, donec in Deo requiescat, 1. Ostendit Deus quam magnam creaturam rationalem fecerit, cui nullo modo sufficit ad beatam requiem quidquid ipso minus est, 253. Ignavia quasi quietem appetit, quæ vero quies certa præter Dominum? 24. Quies est apud Deum valde, et vita imperturbabilis, 26. Vid. Requies.

R.

Rapere. Quomodo rapiat hominem Deus, 186, 118.

Regeneratio per Baptismum, 128, 166, 148.

Reliquiarium Evæ, 72.

Reminiscentia quid, 181.

Requies animæ solus est Deus, 102. Quomodo Deus requiescet in nobis sabbato æternæ vitæ, 279. In iis requiescere dicitur Spiritus Sanctus, quos in se requiescere facit, 251. Vid. Quies.

Restituere pretium quo Christus nos emit, nemo valet, ut nos ei auferat, 167.

Rex nova præcepta imponere potest subditis, 37.

Rhetorica dicitur victoriosa loquacitas, 46. illam docet Aug. 46. Thagaste, 46, 52, 49. Carthagine, 52. Romæ, 70, 78. Mediolani, 79. illius professionem deserit, 149.

Romana nobilitas idololatriæ dedita, 127.

Romani scholastici magistros fraudare soliti, 78.

Romanianus Thagastensis. Alypii cognatus, Aug. ab ineunte ætate familiarissimus, 100, n. cui ad peregrina studia pergenti sumtum suppeditavit, ib. res ejus ampla, ib. Mediolanum ad Comitatum Imperatoris ob negotia venire compulsus est, docente ibi Augustino, ib. Vitæ communi agendæ multus instat, ib.

Romæ Manichæi plures secreto habitabant, 76. verbis conceptis, retentisque memoriter, reddi solebat fidei confessio, ab iis qui accessuri erant ad gratiam Baptismi, 128, 9. offerri solebat pro mortuis sacrificium pretii nostri, jam juxta sepulcrum posito cadavere, 165.

S.

Sacerdos Christus et sacrificium, victor et victima, 203.

Sacramenta. Cur iis egeamus, 265. Sacramenta Christi per totum orbem pervaserunt opera servorum Dei, 264. Deus in eorum ministris operatur, 266. Sacramenta initiorum, 274, 10, 9, n. Homo spiritalis judicat desollemnitate Sacramentorum quibus initiamur et Eucharistiæ, 269. Sacramenta Novi Test. dant salutem, sacramenta Vet. Test. promiserunt Salvatorem, 263, n. Vox "Sacramentum" per se positum, fere valet mysterium, 89, 120, 128, 142, 150, 196, 201.

Sacramentum salis, 9, et n.

Sacramentum corporis Christi. Piscis de profundo levatus manducatur in mensa parata in conspectu credentium, 266.

Sacrificium pretii nostri, pro mortuis offerri solitum posito juxta sepulchrum cadavere, 165. Sacrificium cogitationis et linguæ, 206.

Sæculo non oportet conformari, sed imitari imitatores Christi, 267.

Sal in ecclesiis Occidentalibus Catechumenis gustandum, qua mente, datum, 91, n. Sale est conditus, Aug. ab utero matris suæ, 9.

Sallustius de Bell. Cat. 23.

Salutis via in Christo et Scripturis sanctis, 119 sq.

Sancti antiqui in Christum passurum crediderunt, 202. Vivunt in sinu Abrahæ nostri memores, 149. Eorum corda sunt thuribula Dei, 170. Sanctorum Memoriæ, 83, 71.

'Sancti' Manichæorum, 45.

Sapientia est 'luminare majus firmamenti,' 262.

Scholasticorum apud Carthaginem licentia, 71. Romani erant modestiores, 78. qui magistrum tamen sæpe fraudabant, ib.

Scientia est 'luminare minus,' sapientia 'luminare majus,' 262.

Scientia nostra scientiæ Dei comparata ignorantia est, 208.

Scire—Deum qui scit, etiamsi alia nesciat, beatus, 66. Vid. Cognitio.

Scriptura Sacra est venerabilis stilus Spiritus Dei, 122. In ea Deus ipse loquitur, 248. Ejus divina auctoritas, 236, 89, 265. mira profunditas, 232, 31. et simplicitas, 89, 31. quæ magistra est humilitatis, ib. Augi. sunt castæ deliciæ, 206. omnibus sæculi deliciis suaviores, 207. Scripturæ summa est veritas, magnaque præ litteris profanis excellentia, 243.

Variæ ejus interpretationes simul possunt esse veræ, 247, 248, 237. nec obest aliter quam alii senserint, sentire, modo vera sint quæ existimamus, ib. 244. Dissensionum duo genera in Scripturis interpretandis, 241, n. quis sensus habendus sit excellentior, 248. regulæ in ejus interpretatione adhibendæ, 248, n.

De ea nemo judicare debet, 269. Laus ejus et dignitas, 89, 31. Scrutanda est cum honore famulorum Dei qui eam dispensarunt, 247. In Ecclesiis legebatur, 73.